Rodos Adası’nda bulunan Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi’nden şu öz bilgileri sizinle paylaşmak istedim: 5 gün süren Ege Denizi (Yunan Adaları) gezimizin ikinci durağı kapsamında; Midilli, Sakız ve Rodos Adası gezimizde; dikkat çeken bir detay hakkında, bilgi sahibi olmalıyız.
Önemli bir NOT:
Rodos Adası’ndaki Süleymaniye Camisi yanında bulunan, kütüphanenin avlusunda, sevgili Gülten Kıbrıslı’nın elinden Türk Kahvesi içtikten sonra; değerli eşi Yusuf Kıbrıslı, kütüphaneyi gezdirirken bana şu bilgileri aktardı: “Osmanlı Dönemi’nden kalma ve 1852’de yapılan Saat Kulesi’nden, Rodos Adası’nı kuşbakışı ile seyretmek çok güzeldir. 130 bin nüfusu bulunan Rodos Adası’nda; Türkçe konuşan, Türk kültürünü yaşayan, yaklaşık 5 bin Türk kökenli insan var. Bu adada bulunan Türk okulu, 1972’de kapatıldı. Şu gördüğünüz tarihi Süleymaniye Camisi, UNESCO desteğiyle yapıldı. Ama ne yazık ki; bu cami yılda yalnızca iki kez (Ramazan ve Kurban Bayramı’nda) ibadete açılıyor. 4 yıl Rodos Adası’nda valilik yapan Namık Kemal’in eserlerini, Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi’nde saklıyoruz, koruyoruz. Bizim buradaki varlığımız; ‘Nobel Uluslararası Barış Ödülü’ alan ve ‘Yurtta Sulh, Cihanda Sulh’ diyen Atatürk ile Venizelos’un, barış ve iyi komşuluk ilişkilerinin sigortasıdır. Rodos Adası’nda çıkan yangında, Türk AKUT ekibinin kurtarma çalışmaları, burada yaşayan Türk ve Rum halkların övgüsünü ve alkışını hak etmiştir…” dedi. Özellikle Rodos Adası’nda, Tarihi Fethi Paşa Saat Kulesi ve Güneş Saati’ne yakın yerde bulunan; Hafız Ahmet Ağa Kütüphanesi görevlisi Yusuf Kıbrıslı, eşi Gülten hanım ile kendisinin “Rodos Adası kökenli Türk” olduğunu vurgulayan Ceyhun Derviş’in rehberliğinde gezdiğim tarihi kütüphane duvarında yazılı bu kaynak notları ve Genç Türk subayların ve Kolağası Mustafa Kemal’in de esin kaynağı olan; Namık Kemal ile ilgili şu öz bilgileri, siz değerli okurlarımla paylaşmak istedim:
Midilli, Rodos ve Sakız Adası eski Valisi NAMIK KEMAL (Fedai Kemal’in) yaşamının ana hatları şöyledir:
21 Aralık 1840, Tekirdağ’da doğan Vatan Şairi Namık Kemal, Hürriyet duygusuna, Türk milliyetçiliğine ve yurtseverliğe esin kaynağı olmuş, Genç Osmanlı hareketine bağlı ilerici-aydın yazar, gazeteci, devlet adamı ve şairdir. Yurtseverlik, özgürlük, ulus kavramlarına bağlı bir Osmanlı-Tanzimat-Türk aydınıdır.
Doğum tarihi ve yeri: 21 Aralık 1840, Tekirdağ, Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm tarihi ve yeri: 2 Aralık 1888 (47 yaşında), Sakız Adası, Osmanlı İmparatorluğu. Tekirdağ-Bolayır’da gömülü.
Sevgilisi-eşi: Nesime Hanım.
Anne ve babası: Fatma Zehra, Yenişehirli Mustafa Asım.
Çocukları: Ali Ekrem Bolayır, Ulviye Kemal, Feride Kemal.
1. Eylül-Ekim 1862’de bağımsız Osmanlı dergisine makaleler yazmaya başlar. Tasvir-i efkar (“Fikirlerin Tasviri”).
2. 1861-1867 Tasvir-i Efkar’ın baş editörü.
3. Şubat 1867 Tasvir-i Efkar’da yazmayı bırakması için hükümet tarafından yayın yasağı emri alır.
4. Mayıs 1867 Ekim 1870 Sürgünden kurtulmak ve hükümet karşıtı yayınlara devam etmek için, Genç Osmanlı gizli cemiyetinin diğer üyeleriyle birlikte, Avrupa’da kendi kendine sürgün. Avrupa’dayken Muhbir ve baş editörü olduğu Hüryer’e makaleler yazar.
5. Haziran 1872 başyazarlığını yaptığı kendi gazetesi İbret’in yayınına başlar.
6. Temmuz 1872 İbret’in yayını hükümet emriyle durduruldu. Kemal Gelibolu’ya vali olarak atandı.
7. Aralık 1872 Hükümet değişikliği ile Kemal İstanbul’a döner.
8. ibret’in yayınına devam eden gazete yöneticileri; 6 Nisan 1873’de Namık Kemal’in vatansever oyunu Vatan Yahut Silistre’nin ilk gösteriminin ardından, yapılan gösterilere destek verdiği için uzaklaştırıldı.
9. 10 Nisan 1873 Kıbrıs’ta Mağusa Zindanında, 36 ay süren ve edebiyat kariyerinin en verimli dönemlerinden biri olan, sürgün ve hapis döneminin başlaması.
10. V. Murad’ın tahta çıkmasıyla Haziran 1876’da İstanbul’a dönüş.
11. Eylül 1876’da Şura-yı Devlet üyeliğine; Kasım 1876’da yeni Osmanlı Parlamentosu için Meclis-i Umumi üyeliğine atandı.
12. 12 Ocak 1877 kamu düzenini bozmaktan tutuklandı; yargılandıktan sonra beraat etti.
13. 10 Temmuz 1877- Aralık 1879 Midilli adasında sürgün ve hapis.
(1888 Osmanlı Parlamentosu’nun süresiz olarak tatil edilmesi ve Osmanlı Anayasası’nın Sultan Abdülhamid tarafından askıya alınması; 1908’de Jön Türk Devrimi ile Anayasa’nın restorasyonuna kadar mutlakiyetçiliğin zaferi).
14. Aralık 1879 Ekim 1884 Midilli valisi.
15. Ekim 1884 Aralık 1887 Rodos valisi.
16. Aralık 1887-Aralık 1888 Sakız Adası valisi.
17. Aralık 1888 Osmanlı tarihinin yayınlanması hükümet emri ile gerçekleşti.
18. 2 Aralık 1888’de Sakız Adası’nda ölümü ardından, Bolayır’da defnedildi. (*)
Edebi faaliyeti, eserlerin içeriği: Gazete makaleleri, şiir, oyun, roman, edebiyat eleştirisi ve tarih yazarı.
Rodos Adası gezisine gelen herkesin bilmesi gerekli bir detay olduğu için, bu kısa açıklamayı yazma gereği duydum… (*) DÖ.
Devamı yarın…
