Enflasyon, vergilere yapılan zamlar, asgari ücret, memur ve emekli maaşlarına yapılan artış çok konuşuldu. Ama mahkeme harçlarına yapılan yüzde 122,93 oranındaki zam gündeme çok fazla gelmedi, getirilmedi.
Mahkemelerde hakkını aramak, dava açmak için artık neredeyse servet gerekecek.
Allah geçinden versin, bir yakınınız vefat etti, sulh hukuk mahkemesinden veraset ilamı, yani mirasçılık belgesi alacaksınız. Harç ve gider avansı ile birlikte 602,30 TL masrafı var. Dosya ve kırtasiye masrafları hariç.
Aleyhinize haksız yere biri senetle icra takibi başlattı, icra mahkemesine itiraz edeceksiniz; 812,30 TL’yi gözden çıkaracaksınız.
Davalı sayısı çok ise masrafınız da artıyor; her davalı için 210 TL fazladan gider avansı ödeniyor.
Boşanma davasının maliyeti ise 909,8 TL…
İş mahkemelerinde de aynı tarife geçerli; ayrıca talep ettiğiniz alacak miktarı üzerinden nispi harç da peşin ödeniyor.
Davayı kazandınız, mahkeme kararını icraya koyacaksınız; en ucuz icra takibi 222 TL… Borçlu sayısı fazla ise her borçlu için ayrıca 42 TL tebligat ücreti vereceksiniz.
Memursunuz, disiplin cezası verildi; cezanın kaldırılması için idare mahkemesinde dava açmak isterseniz 779,80 TL masrafı var. Görev yeri değiştirildi ve yürütmeli durdurma talepli dava açacaksanız masrafınız çok daha fazla; 1.244,20 TL.
Bunlar ilk etapta yapılan masraflar; yargılama aşamasında keşif yapılacaksa, dosya bilirkişi incelemesine gönderilecekse masrafınız katlanıyor.
Sadece keşif harcı 1.274,90 TL… Keşif için yol ve bilirkişi ücreti de ayrıca ödeniyor.
En düşük bilirkişi ücreti 800 TL. 3 kişilik bilirkişi heyeti olursa en az 2.400 TL de bilirkişi ücreti talep ediliyor.
Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru harcı ise dosya ve posta giderleri hariç 1.480,40 TL.
Davayı kaybettiniz istinafa, sonrasında temyize başvuracaksanız hepsinin ayrı ayrı harç ve masrafı var.
Özellikle temyiz masrafı dava açmaktan daha da pahalı…
Avukatla anlaşırsanız, avukatınıza ayrıca ücret ödeyecekseniz.
Davayı kaybettiğiniz zaman karşı tarafın avukatlık ücretini de yasal olarak ödemek zorundasınız.
En az olanı sulh hukuk mahkemeleri ile idare mahkemelerinde karşı tarafın avukatına ödeyeceğiz ücret şu an için 5.500 TL. Karar aşamasında tarife artarsa o miktar üzerinden ödeme yapmak zorundasınız.
Yılbaşından önce asgari ücretin 5.500 TL olduğu düşünülürse mahkeme masraflarının ne kadar pahalı olduğu daha iyi anlaşılır.
Mahkemeye başvurunun bir bedeli olması doğaldır, ancak harç ve masrafların bu kadar yüksek olması insanların mahkemeye erişimini engelliyor.
İnsanlar bu kadar yüksek masrafları düşündükçe dava açmaktan korkuyor, ne yazık ki hakkını arayamıyor.
Hak aramak bu kadar pahalı olmamalı…
*****
Kaçan kızın bohçası
Kız kaçırmak suçundan tutuklu köy delikanlısının avukatıydım. Telaş ve korku içinde büroma gelen adam:
- Kızın babası çok büyük bir avukat tutmuş, “Hocaların hocasıymış”, derken, beni küçümsediği açıktı. Haksız da sayılmazdı. Avukatlıkta yeni ve acemi sayılırdım.
Bu haber benim için korkuyla karışık bir mutluluk ve anlamlı bir sürpriz oldu.
Dosyayı oku oku, olmadı bir daha oku…
Mağdure kız, sorgusunda oğlanın kendisini zorla kaçırdığını iddia ediyordu. Başkan sorgu sırasında bana söz verdiğinde;
- Sayın Başkan, mağdureye sorar mısınız, bohçasını hangi köyde zorla elinden almışlar? diye sorduğumda, kız yanıt olarak:
- Hakîm bey, Tekirler köyünde aldılar, davacıyım geri de vermediler, deyince, heyette zorunlu bir gülümseme oldu.
Kızın rızasıyla bohçasını da alarak oğlana kaçtığı anlaşıldığından, tutuklu o gün salıverildi.
(Prof. Dr. Faruk Erem Armağanı’ndan Av. Nevin Esmersoy hatırası)
*****
TEBESSÜM
Hafız mıyım?
Adamın biri camiden halı çalarken yakalanmış. Mahkemeye çıkarılmış. Hakîm sormuş:
- Halıyı niçin çaldınız?
- Ne alaka Hakîm bey! Ben camide dua okuyordum.
Hakîm, adamın pek ibadet ve dua ile işinin olmadığını anlayıp sormuş:
- Bir dua oku bakayım?
Adam “Bismillah” demiş, Hakîm “Olmaz” demiş. Adam “Allahuekber” demiş, Hakîm yine “olmaz” demiş. Arkasından “Atın bu adamı içeri” diye tutuklanmasına karar vermiş.
Görevliler götürürken adam bağırmış:
- Ne biçim iş bu. Burada hafız mıyız, sanık mıyız belli değil.
*****
GÜNÜN SÖZÜ
Kuvvetsiz adalet aciz, adaletsiz kuvvet de zalimdir.
Pascal
