Endemik Toros kurbağalarını koruma işini; Maden Köyü Doğa Derneği ve “Darboğaz Kayak, Dağcılık ve Tenis Kulübü-DARKAY” üyesi sporcu ve çevreci gönüllüler üstlenmişe benziyor. DARKAY üyeleri; bölgede kış sporları başta olmak üzere, alternatif turizmi teşvik eden çalışmaları da yürütüyorlar. Bolkar Dağları yaylalarında bulunan ve yalnızca bu bölgede yaşayan yılkı atları, yaban keçileri, ceylan, kurt, tilki, kınalı keklik, sülün gibi nesli tükenen hayvanları ve kardelen, çiğdem, nergiz, kuzu kulağı, kekik, fıstık çamı, yavşan otu, kısacık mahmut, kenger, geven, sütleğen gibi yok olan endemik bitkileri de korumak için seferber oluyorlar. Festivalde elma yanaklı anneler tarhana yaparken, kiraz dudaklı kızlar “Kiraz Güzeli” seçilmek için yarışıyorlar.
Onlar aynı zamanda, Seyhan Irmağı’nın kolu olan Çakıt Deresini besleyen yeraltı su kaynaklarının korunması ve yok olan ormanlar nedeniyle baş gösteren erozyonla da savaşımı, kendilerine iş edinmişler. İnsan ve doğa sevgisini aşılayan, çağdaş ve çevreci bir sivil girişim olan DARKAY; Ulukışla merkez ilçesi, 3 belde ve 36 köyün ilerlemesi, kültürel, sosyal ve ekonomik olarak kalkınması için, bir zamanlar savaşım veriyordu. Ama bu çevreci girişimin öncüsü olan Rehber Öğretmen Mustafa Ulusoy’un bildik nedenler yüzünden, YİBO ve ilçeden ayrılması ardından, bu çalışmalarda durdu. Öte yandan; tıpkı Çin’in Uygur-Sincan Özerk Bölgesinden 1955’de gelen Altay Köyünün Kazak Türkü kökenli halkı gibi; 1923 Mübadele Acısı yaşamış olan Ulukışla’nın Maden ve Ovacık Köyü halkı da, atalarının geleneksel kültürünü yaşatmakta kararlı görünüyor…
Mübadelenin Ulukışla İlçesi ve Köylerine Etkisi
Ulukışla kazasına bağlı köylere iskân edilen mübadillerin dağılımı da şöyledir: Ulukışla’nın köylerine 82 hanedede: 209’u erkek 184’ü kadın, toplam: 394 kişi yerleştirilen mübadillerin Niğde ve Bor’un aksine çok az da olsa erkek nüfusun fazla olduğu görülüyor. Ovacık Köyü’ne 43 hane, 130’u erkek, 115’i kadın olmak üzere toplam 245 kişi olarak yerleştirilen mübadiller, Kozana’nın merkez ile Öküzoba, Adiloba, Işıklar, Ahadoba ve Sofular köylerinden göç etmişlerdir. (Ovacık NKD). 27 hanede 56’sı erkek, 51’i kadın, toplam 107 kişi olarak Maden köyü’ne yerleştirilen mübadillerin ise, tamamı Kozana göçmenidir (Maden NKD).
Karacaören Köyüne yerleştirilen 12 hanede, 23 erkek, 19 kadın, toplam 42 mübadil ise, Kozana’nın Okçular köyünden gelmişlerdir (Karacaören NKD). Mübadele kapsamında önemli miktarda Rum nüfusun göç ettiği Çamardı ilçesine çok fazla Yunanistan mübadilinin iskân edilmediği görülmektedir. Buraya daha çok, o dönemde Anadolu’da muhacir ve mülteci kapsamında olan evsiz barksızların yerleştirildiği anlaşılıyor. Bununla beraber Çamardı Merkez Maden mahallesine 6 hanede, 9’u kadın, 9’u erkek olmak üzere tamamı Kozanalı 18 mübadil iskân edilmiştir (Maden Mahallesi NKD).
Devamı haftaya…
