Hafta sonunda Endonezya'da Arema FC ile Persebaya Surabaya takımları arasında oynanan maçın ardından sahaya inen taraftarlar arasında çıkan izdihamda yaşanan facia unutulacak cinsten değil.
Önce arbedede en az 174 kişinin hayatını kaybettiği, 180 kişinin yaralandığı açıklandı, ardından hükümet ölü sayısını 125 olarak revize etti.
38 bin kapasiteli stat için 42 bin biletin satılması da faciaya davetiye çıkarırken tüm maçlar da askıya alındı ama olan oldu, ölen öldü…
Bu facia spor karşılaşmalarında daha önce dünyada ve Türkiye’de yaşanan, hafızalardan silinemeyen olayları anımsattı.
Statlarda yaşanan trajik olayların bazıları şöyle:
Mısır’daki en büyük felaket (2012)
Port Said Stadyumu faciası, 1 Şubat 2012'de Al-Masry Club ve Al-Ahly SC takımları arasında Port Said, Mısır'da oynanan futbol maçı sonrası olaylar yaşandı. Al-Masry galibiyeti ardından binlerce tarafların sahaya girmesi sonucu en az 74 kişi yaşamını kaybetmiştir. Olayda gerçekleştiği belirtilen binden fazla yaralanmanın bazılarının sebebinin kalabalıktan kaçmaya çalışan taraftarlar olduğu bildirilmiştir. BBC'ye göre, sağlık bakanı vekili olayın "ülkenin futbol tarihindeki en büyük felaket" olduğunu iddia etti. Video görüntülerinden anlaşıldığı kadarıyla polis, bıçak ve silahlarla birbirine saldıran gruplara müdahalede yetersiz ve isteksiz kalmıştır.
Kayseri ‘de 43 kişi öldü (1967)
1967 Kayseri stadyum faciası, 17 Eylül 1967'de Kayserispor ve Sivasspor takımları arasındaki maçta çıkan, 43 kişinin ölümü, yüzlerce kişinin yaralanmasıylas sonuçlanan tribün olayları ile yaşandı
20. dakikada Kayserispor'un 1-0 öne geçtiği maçta iki takım taraftarları arasında gerginlikler yaşanmış, Kayserispor taraftarlarının Sivasspor taraftarlarının üzerine yürümeye başlamasıyla çıkan panikte 43 kişi ezilme ve havasızlık sonucu hayatını kaybetmiştir. 43 kişinin öldüğü haberinin Sivas'a yayılması sonucu Sivas'ta yaşayan pek çok Kayserilinin işyeri saldırıya uğramıştır. Çıkan olaylar nedeniyle iki takıma da 17 maç saha kapama cezası verilirken takımların 5 yıl boyunca aynı gruplarda futbol oynamaması kararı alınmıştır.
Gana’da polisin neden olduğu facia (2001)
Gana'da 2001 yılında Accra Spor Stadyumu'nda bir felaket yaşandı. Ülkenin en başarılı iki spor kulübü Hearts Oak Sporting Club ile Asante Kotoko arasında oynanan maçtan Hearts of Oak galip ayrıldı. Kaybeden taraftarlar gözyaşları içinde otururken sahaya plastik şişeler fırlatmaya başladı. Polis taraftarlara göz yaşartıcı gaz sıktı. Gazdan korunmak için çıkışlara yönelen taraftarların yarattığı kaos bazı kapıların kilitli olması nedeniyle faciaya dönüştü. 127 taraftar hayatını kaybetti.
Heysel faciası (1985)
Heysel Faciası, 29 Mayıs 1985 günü Brüksel'de oynanacak olan Juventus ile Liverpool arasındaki Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası final maçının başlamasından önce Liverpool taraftarlarının İtalyanlara saldırması ve çıkan panik sonucu bir duvarın çökmesi ve taraftarların tel örgülere sıkışması sebebiyle 38 İtalyan taraftar ve 1 Belçikalı öldü. Maç başlamadan kısa süre önce, arada güvenlik bariyeri olmadığı için holiganlar İtalyanların bulunduğu bölüme saldırmış ancak kendilerini korumak isteyen İtalyanların kaçış noktasındaki büyük duvar taraftarların kaçışını engellemiştir. Çıkan arbedede 39 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu çapta bir olaya rağmen final maçı boş tribünler önünde oynanmış; Juventus Michel Platini'nin penaltıdan attığı golle 1-0 kazanarak kupayı kazanmıştır.
Peru’daki en büyük facia (1964)
1964 yılında Peru'nun başkenti Lima'da Tokyo olimpiyatı elemelerinde Peru ve Arjantin karşı karşıya geldi. Estadio Nacional stadından oynanan maç bir trajediye sahne oldu. 300'den fazla taraftar olaylarda hayatını kaybetti. Maçın son beş dakikası oynanırken Peru bir gol buldu. Bu gol Peru'yu olimpiyatlara götürecekti. Ancak hakem golü ofsayt olarak değerlendirdi ve saymadı. Perulu taraftarlar çılgına dönerek sahaya indi ve hakemin üzerine yürüdü. Polisler hakemi korumaya çalıştılar, ancak 6 kişi hakemi darp etti. Kalabalık yatışmayınca göz yaşartı gaz sıkıldı ve yangın çıktı. Panikle çıkışlara hücum eden seyirciler bir kaos oluşmasına yol açtı ve 318 taraftar hayatını sıkışma sonucu kaybetti. 500 kişi ise yaralandı.
Luzhniki Stadyumu, Moskova (1982)
20 Ekim 1982'de UEFA Kupası 2. Tur maçında Spartak Moskova ile Hollanda ekibi Haarlem karşı karşıya geldi. Bu maçta yaşananlar futbol tarihinin en kara lekesi olarak hafızalara kazınmıştır.
Maç 1-0 devam ediyordu. Karşılaşmada başka gol olmayacağını düşünen bir grup taraftar son düdük çalmadan çıkışa doğru yöneldi. Tam bu sırada Rus oyuncu Shetsov takımının ikinci golünü atar ve akabinde maç da biter. Gol sesi üzerine stada dönmek isteyenler ve bitiş düdüğüyle birlikte çıkmak isteyenler karşılaşınca olanlar olur. O kargaşada 340 kişi ezilerek hayatını kaybetti. Rus polisi ise ölü sayısını 61 olarak açıklamıştı.
Hillsborough faciası (1989)
15 Nisan 1989'da Sheffield Wednesday ve Liverpool arasında oynanması planlanan maçtan önce yaşananlar dünya futbol tarihine bir kara leke olarak geçti. Hillsborough Stadyumu'nda gerçekleşen olayda tamamı Liverpool'un taraftarı olan 96 taraftar ezilerek ölmüş, 766'sı ise yaralanmıştı.
Bradford City Stadyum Yangını (1985)
Ev sahibi Bradford City, Lincoln City karşısında Football League Third Division(3. Lig) şampiyonluğunu kutlama planı yapmıştır.
İlk yarı sona ererken bir taraftar elindeki sigarayı stadyum sıralarının altına düşürmesi sebebiyle sıraların altındaki yığın bir anda alev aldı.
5 dakika içinde stadyumun bir kısmının alevler içinde kalmasına canını kurtarma telaşı da eklenince yangın, 56 kişinin ölümüyle, 256'dan fazla kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı.
Şili’de stadyumunun çatısının çökmesi (2022)
Şili Premier Ligi ekiplerinden Colo Colo’nun taraftara açık antrenmanında stadyum çatısının çökmesi sonucu 14 kişi yaralandı.
Olay 1 Ekim 2022 günü meydana geldi.
antrenman sırasında stadyumda en az 20 bin taraftarın bulunduğu bildirilirken, yaşanan olayın bazı taraftarların çatı üzerindeki reklam panolarına çıkması ve yapının ağırlığı kaldıramayarak çökmesi sonucu meydana geldiği belirtildi.
Şili’nin başketi Santiago’da bulunan Monumental David Arellano Stadyumu’nda daha önce de benzer bir kaza meydana gelmiş, Colo Colo ile Real Madrid arasında 1993 yılında oynanan ve ev sahibinin 2-0 kazandığı dostluk maçında yine tribünlerin çatısı çökmüş, olayda 79 taraftar yaralanırken 1 taraftar hayatını kaybetmişti.
