Sivas Folkloru denildiğinde, aklımıza gelenlerden biri de Vehbi Cem Aşkun’du.

İki gün, ondan söz edeceğim. Yazıma “Anneme Mektup” şiiriyle başlayayım: 
Sevgiden sevinçten böyle pek uzak

Yaşamak bilsen ah ne acı anne.

Yılların saçında yaktığı her ak,

Şu ıssız gönlümün son tacı anne.

 

Elemi, acıyı gel gayrı unut,

Kalbini kederden, dertten uzak tut.

Şu öksüz başımı bir lahza uyut

Dizinde derdimin ilacı anne.

 

Sevgiyi, şefkati ben kimden aldım,

Bu aşka o hangi kudretle daldım,

Tanrı’ya yükseldim, arşa alçaldım;

Söyle ey derdimin devası anne.

 

Yeter bu, yetişir söyletme daha

Tahammül edemez o kalb bu aha,

Uzun karanlıklar çıktı sabaha;

En içli kalbimin duası anne.

Vehbi Cem Aşkun,  1909 yılında  Sivas’ta doğdu. Babasının adı Ömer Lütfi, annesinin adı Huriye'ydi. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta tamamladıktan sonra İzmir Erkek Öğretmen Okulu'nu bitirdi.

Yedi yıl Merzifon'da ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra, Gazi Eğitim Enstitüsü'ne devam etti. 1937 Gazi Eğitim Enstitüsü'nün Türkçe Bölümü'nden mezun oldu. Sivas Ortaokulu'na tayin oldu. 45 yıl fiilen yazarak, okutarak Sivas’a hizmet etti.

Vehbi Cem Aşkun, yazı hayatına İzmir Öğretmen Okulu'nda okuduğu yıllarda başlamıştı.

1929-1930 yıllarında İzmir’de  çıkan Hizmet, Ahenk, Yeni Asır, Anadolu ve Halkın Sesi adlı gazetelerde, ayrıca Fikirler adlı dergide yazıları yayımlanmıştı.

1938 Sivas'a gelince burada çıkan Kızılırmak, Sivas Postası ve Ülke gibi gazetelerde yazdı. Sivas'ta Şair Feyzi Kutlu ve Avukat Ahmet Göze ile Kızılırmak ve Ülke gazetelerini çıkardı ve yönetti. Yine Sivas'ta 4 Eylül ve Yayla dergilerini çıkarttı. ayrıca Çığır, Dikmen, Sanat gazetesi ve Ulus gazetelerinde yıllarca yazı yazdı.

Folklorculuğun yanı sıra iyi bir şair, iyi bir öğretmendi. Meslekî çalışmalarından dolayı Milli Eğitim Bakanlığı'nca takdirnameyle ödüllendirilmiş; aynı zamanda Türk Dil Kurumu ve Eskişehir Öğretmenler Derneği üyeliğine seçilmişti.

24 Şubat 1933 günü açılan Sivas Halkevi, 1936 yılı Mayıs ayından itibaren Ortayayla adında bir dergi çıkarmaya başlamıştı. Dergi, 17. sayısından itibaren isim değiştirerek “4 Eylül” adını almıştı. 31 Mart 1942 tarihinde 51. sayısını yayımladıktan sonra yayım hayatına son vermişti. 

Dergide Sivas ve çevresinin tarihi, çevrede yetişmiş ve tanınmış kişilerin yaşam öyküleri, halk şairlerinin hayatları, eserleri, folklor, sosyal yazılar, ekonomi, sağlık, spor gibi konularda yazılar yer almaktaydı.

Bugün,  Ortayayla (4 Eylül) dergisi, Sivas ve civarında yapılacak yerel tarih çalışmaları değerli bir kaynak olarak kabul ediliyor.   Gerek Sivas Halkevinin gerekse Orta Yayla dergisinin aktif Gönüllülerinden biri Vehbi Cem Aşkun’dur.  Derginin Yazı İşleri Müdürlüğü 18. Sayıdan itibaren ona geçmişti.

Sivas Halkevi tarafından yayınlanan kitapların bazıları Vehbi Cem Aşkun’a aitti. Bunlar folklor, edebiyat ve tarih ağırlıklı eserlerdi.  Vehbi Cem Aşkun, bir bütün olarak Sivas folklorunu ilk defa ele alıp yayınlamıştı.

Sivas Folkloru’nun ilk cildi, Sivas Halkevi Dil, Tarih ve Edebiyat Kolu Yayınlarının altıncı kitabı olarak Kamil Matbaası’nda 1940 yılında çıkmıştı. Bir yıl sonra Sivas Folkloru’nun ikinci cildi yayınlandı.

Vehbi Cem Aşkun bu kitapta, Sivas'ın tarihçesi, sanat ve kültür durumunu, Sivas folklorunu, evlenme, düğün, dünürlük, söz kesme, nişan okuma, düğün, hamam, kına gecesi, gelin götürme, gibi gelenek ve görenekleri anlatmıştı. Kitaptaki diğer konulardan bazıları şöyleydi: 

“Koltuk babacanı, baba evi, kıyafetler, düğün türküleri, oyun çıkarma, gebelik, doğum ve çocuk büyütme, diğer adetler ve inanmalar, baca pilavı, herfene, yüzük oyunu, bayram adetleri, inanmalar, günler, kadın ve kocaya verilen adlar, akraba adları, büyü talih kayası, kaşık falı, atasözleri, maniler, bilmeceler, türküler, folklor gezintileri”

Yarınki yazımda Sivas Folkloru kitabını tanıtmayı sürdüreceğim: