Başlığa aldığımız cümle bugünlerde hepimiz için geçerli. Çünkü özellikle pandemi dönemi ile birlikte kredi kartları ile harcamalarda da bir rekor yaşanıyor. Daha da açıkçası kartla ödemeler günlük hayatımızın bir parçası haline geldi.
Ancak sıkıntı şurada:
Kredi kartlarla yapılan alış-verişlerde geri ödemelerde güçlük çekiliyor. Çokları harcadıkları parayı ödeyemiyor. Bankalar da borçluların peşine düşüyor.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM), 2020 yılının Eylül ayına ilişkin verilerini açıkladı. BKM'nin verilerine göre, Eylül ayı sonunda Türkiye'de 73.9 milyon adet kredi kartı, 181.1 milyon adet banka kartı kullanılıyor.
Banka kartının fazlalığı genelde çalışanların ve emeklilerin maaşlarını bu kartlardan çekmesinden kaynaklanıyor. Kredi kartı verirken ince eleyip sık dokuyan bankalar, sıra banka kartına gelince hiç soruşturma yapma gereği duymadan bunları talep edene verebiliyor.
2019 yılının Eylül ayı ile kıyaslandığında kredi kartı sayısında yüzde 8'lik, banka kartı sayısında ise yüzde 13'lük artış görülüyor. Toplam kart sayısı ise 255 milyon adede ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 oranında artış gösterdi
BKM verilerine göre, banka kartları ve kredi kartları ile Eylül ayında toplam 106.4 milyar TL'lik ödeme yapıldı. Bu tutarın 88.2 milyar TL'si kredi kartları ile ödenirken, 18.2 milyar TL'sinde banka kartları kullanıldı.
Büyüme oranları özelinde incelendiğinde banka kartıyla yapılan ödemelerde bir önceki yılın aynı dönemine göre büyüme oranı yüzde 51 olurken, kredi kartıyla yapılan ödemelerde ise bu oran yüzde 21 olarak gerçekleşti. Toplam kartlı ödemeler büyümesi ise yüzde 25 oldu.
İnternetten kartlı ödemeler her geçen gün yaygınlaşmaya devam ederken, hayatın her alanında tercih edilen en önemli ödeme araçlarından biri haline geldi. Eylül ayında, internetten kartlı ödeme tutarı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 48 artarak 25 milyar TL'yi geçti. Geçen yılın aynı döneminde yüzde 18 olan internetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemelerdeki payı da yüzde 23'e ulaştı, yani her 4 TL kartlı ödemenin 1 TL'si internetten gerçekleşti. İnternetten ödemelerin tüm sektörlerde hızla yaygınlaşmasıyla beraber internetten ödeme yapılabilen işyeri sayısı da artışını sürdürdü.
Birçok yeni işyerinin internet üzerinden hizmet vermeye başladığı görülürken, eylül ayında internetten kartlı ödeme gerçekleşen işyeri adedi geçen yıla göre yüzde 40 artarak 60 bini geçti. İnternetten ödemelerin önemli bir bölümünü faturalar, SGK ödemeleri ve vergiler oluşturuyor.
Eylül ayında internetten yapılan kartlı ödemelerin sektör detayında dağılımı incelendiğinde geçen yılın aynı dönemine göre en fazla artışın yüzde 196 ile market-gıda sektöründe olduğu görülüyor. Market-gıda sektörünü yüzde 146 artışla elektronik eşya, yüzde 110 artışla mobilya ve dekorasyon, yüzde 81 artışla yapı malzemeleri ve yüzde 69 artışla yemek sektörleri takip ediyor.
Kredi ve banka kartlarının sayısı artıyor, kartlarla harcamalar yükseliyor. Peki vatandaşların son bir yılda kredi kartı borcu nereden nereye geldi?
Bu verileri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) her hafta Perşembe günü açıklıyor. 30 Eylül 2019'da vatandaşların bankalara kredi kartı borcu 113 milyar 445 milyon dolardı. 30 Eylül 2020'de bu borç 133 milyar 780 milyon liraya ulaştı. Kurumsal kredi kartları borcu ise 35 milyar 905 milyon liradan 50 milyar 905 milyon liraya yükseldi. Böylece kredi kartı borcu toplamı Nisan ve Mayıs aylarındaki büyük karantinaya rağmen son bir yılda yüzde 27 artışla 149.3 milyar liradan 189.8 milyar liraya fırladı.
Kredi kartı harcamalarında borçluların çoğaldığını söyledik.
Kredi kartı borcunu ödemeyenler ile gecikmeli ödeyenleri gösteren negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları sisteminde yer alan kişi sayısı, Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 3,5 oranında arttı.
Merkez Bankası verilerine göre, 2007 yılı Haziran ayında toplam 31 bin 291 adet olan ferdi kredi ve kredi kartları borçlarını ödememiş kişilerin toplamı, Temmuz ayında 32 bin 396 ya çıktı.
Aynı dönemde ferdi kredi borcunu ödememiş kişi sayısı yüzde 30,1 yükselerek 4 bin 843 den 6 bin 299 a çıkarken, kredi kartları borcunu ödememiş kişi sayısı yüzde 1,3 azalarak 26 bin 448 den 26 bin 97 ye indi.
Verilere göre, 2007 yılının 7 ayında ferdi kredi ve kredi kartları borçlarını ödememiş kişilerin sayısı 172 bin 45 olarak belirlenirken, bunun 31 bin 663 ü ferdi kredi borcunu ödememiş kişilerden, 140 bin 382 si de kredi kartları borcunu ödememiş kişilerden oluştu.
