Lefkoşa tarihi yerleri

Derviş Paşa Konağı

 Derviş Paşa Konağı, Lefkoşa’nın Arap Ahmet Mahallesi’nde tarihi bir konak ve etnografya müzesidir. Beliğ Paşa Caddesi’nde yer alır ve iki katlıdır. Mevcut konak, daha önceki bir Gotik bina üzerine inşa edilmiştir. Ön kapısının üzerinde binanın yapılış tarihinin 1801 olduğu yazılmıştır. 

Kıbrıs’ta Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul edilir. 1869 yılında restorasyon çalışmaları düzenlenen konakta bulunan süslü ahşap oymalar, günümüzde hala yer almaktadır. Alt kat taştan, üst kat ise kerpiçten yapılmıştır. Mimarisi Osmanlı Dönemi’nin karakteristik özelliklerini taşır ve zamanın Osmanlı yaşam tarzını yansıtır. Erkeklere özel selamlık ve kadınlara özel haremlik adlarında iki giriş kapısı vardır. Ev sahipleri tarafından dışarıya maruz kalmaksızın rahatlamak için kullanılan geniş bir iç avluya sahiptir. Üst kattaki cumbalı pencere, Bağdat tarzında inşa edilmiştir. 1981 yılında Kıbrıs Türk devleti tarafından satın alınmış ve 21 Mart 1988’de bir etnografya müzesi olarak ziyarete açılmıştır. Konakta mutfak eşyaları, el işi aletler, eski kılıçlar ve tarihi kıyafetler gibi geleneksel Kıbrıs yaşam tarzının varlıkları sergilenmektedir.

Samanbahçe Evleri

19. yüzyılda Kıbrıs’a göçün artmasıyla birlikte maddi durumu yetersiz olan insanlar için açılması planlanan toplu konut projesidir. Kıbrıs Adası’nda sosyal konut amaçlı açılan ilk örneğe sahiptir. 

Bitişik düzen ile tasarlanan konutların hepsi tek tipte inşa edilmiştir. Altıgen plana sahiptir. Kıbrıs’ın geleneksel mimarisinin en güzel örneğidir.   

Saçaklı Ev

Saçaklı Ev, Kuzey Lefkoşa’nın Selimiye Mahallesi’nde bulunan bir konaktır. Selimiye Cami’nin güneydoğusunda yer almaktadır. Adını sokağa açılan koridoru süsleyen geniş saçaklarından almıştır. Yapım yılı tam olarak bilinmemektedir.

L şekline sahip konak, iç avluyu çevreler şekildedir. Alt kat Lüzinyan mimarisi ile dekora edilmiş olmasına rağmen üst katta Osmanlı mimarisi hakimdir. Binanın salonu çok pencerelidir ve Bağdat mimarisine göre inşa edilmiştir. Salonun diğer kısımları taş veya kerpiçten yapılmıştır. Zamanla alt kattaki geniş odalar küçültülerek dükkanlara dönüştürülmüştür. 1994 yılında restorasyon çalışmaları sonrasında odaları küçültmek için kullanılan duvarlar kaldırılarak bir sanat galerisi haline getirilmiştir. 23 Aralık 1996 tarihinde Resmi olarak Kültür ve Sanat Merkezi olarak hizmet vermeye başlamıştır.

Mevlevi Tekke Müzesi

Mevlevi Tekke Müzesi, Lefkoşa’da Girne kapısının yakınlarına konumlandırılan bir tekkedir. Tarihsel süreçte Mevleviler tarafından uzun yıllar boyunca kullanılmıştır ve günümüzde bir müze olarak hizmet vermektedir. Kıbrıs Adası’ndaki en önemli tarihi ve dini yapılardan biridir. 

17. yüzyılın başlarında Emine Hatun adlı ev sahibinin bağışladığı bir arazi üzerinde inşa edildiği iddia edilmektedir. Evkaf yönetimine göre, tekke ilk olarak 1593 yılında Arap Ahmed Paşa tarafından kendisine ait bir arsa üzerinde inşa edilmiş ve daha sonra Emine Hatun tarafından bağışlanan araziyi kullanarak kompleksin içi genişletilmiştir. Bu tekke, 1607 yılında harap olmuş ve Ferhad Paşa, temelleri üzerine yeni bir Mevlevi tekke inşa etmiştir. 

Yapı, Osmanlı mimarisinin önemli bir örneğidir. İlk tekkenin dervişleri, misafir odaları, mutfağı, Venedik dönemi zamanında ekilen meyve ağaçları bulunan büyük bir bahçesi vardır. 

Taş Eserler Müzesi

15. yüzyılda Haydarpaşa Mahallesi’ne inşa edilen müze, Venedik tarzı dekora sahiptir. Müzenin içerisinde Ortaçağ’dan günümüze kadar ortaya çıkarılan armalar, lahitler, sütunlar ve mermer eserler sergilenmektedir.

Lüzinyan Sarayı’ndan getirilen görkemli taşlar ile işlenmiş pencere, giriş kapısının tam karşısında yer alır. Müzenin en dikkat çeken eserleri Dampierre ailesinin sahip olduğu lahit ve 13. yüzyılda Kıbrıs Mareşali Adam of Antioach’ın mezar taşıdır. 

 Devamı haftaya…