Eski bir söz vardır. Bir türlü sınıfını geçemeyen öğrenciler için; "Benim oğlum bina okur, / Döner döner yine okur" derler. İnsan bir kitabı döner döner yine okur mu? Ben okuyorum. Halil Soyuer'in öldükten sonra yayınlanan "Şair Dostlarım" adlı kitabını dönüp dönüp okuyorum. Galiba yaşlandıkça daha çok nostalji tutukunu oluyoruz.
Sözü Halil Soyuer'e getireceğim:
Yüz elli iki şarkı. Çoğu var azı yok. Arkadaşların tespit edebildiği Halil Soyuer şiirlerinden bestelenenlerin sayısı. Bestekârlar arasında kimler yok ki: Ekrem Güyer, Erdinç Çelikkol, Metin Everes, Yıldırım Gürses, Amir Ateş, Avni Anıl, Ferit Sıdal, Zekai Tunca, İlgün Soysev, Selami Şahin, Yılmaz Pakalınlar, Sadun Aksüt, Ziya Taşkent ve onlarcası.
"Hançer-i aşkınla ey yâr gönlüm üzre vurma hiç / Öyle bir derde giriftârım ki hâlim sorma hiç.." mısralarıyla başlayan şiirini 1951 yılında Ekrem Güyer bestelemiş.
Halil Soyuer'in hayatı ile ilgili bilgileri vermeden önce, ömrünün son günlerinde yazdığı bir şiirini aktarayım. Aktarayım da, Bir türlü kafiye nedir, redif nedir kavrayamadan kartvizitine şair unvanı yazdıranlar okusun da örnek alsınlar:
Öyle bir problem var ki özümde
Matematik aciz kaldı çözümde
Hayat sıra dağlar iken gözümde
Aştım aştım aştım sona yaklaştım
Geçmedi denizin sözü martıya
Yetmedi eksinin gücü artıya
Çektiğim dertleri vursam tartıya
Umarım ki üç dört tona yaklaştı
Yolum güçleşiyor dağlar bittikçe
Titredim adını her işittikçe
O bana koşuyor benden gittikçe
Ben ondan kaçtıkça ona yaklaştım
Ölümden zulümden korkum yok artık
Göçtü değirmenim arkım yok artık
Bir yük katarından farkım yok artık
Boşalacak istasyona yaklaştım.
Halil Soyuer, 4 Ocak 1921' de Havran'da doğdu. 17 Şubat 2004'de Ankara'da öldü, Havran'da toprağa verildi. Şiire, küçük yaşlarda ilgi duymaya başladı, lise yıllarında şiirleri yayınlanmaya başlamıştı. İlk şiirleri aruz ölçüsünde ve rubai biçiminde Çınaraltı ile Yedigün dergilerinde basıldı. Yayın hayatına Çaba adlı sanat dergisini çıkararak girdi.
Soyuer, uzun yıllar Ankara Halkevi bünyesindeki kültür ve sanat şubesini yönetti. Özellikle o dönemde yaygınlaşan Şiir Günlerinin yaratıcı ve sunucusu oldu. 1955 yılında memurluktan ayrılarak gazeteciliğe başladı. Değişik dergi ve gazetelerde çalıştıktan sonra 1982 yılında emekli oldu. Soyuer'in şiirleri çeşitli dillere çevrildi.
Döneminin birçok bilinen şairiyle karşılaşıp dostluk kurdu. Birçok şaire de çeşitli konularda yardımda bulundu.
İlk şiir kitabı "Liman" adını taşıyordu. 1950 yılında yayınlanmıştı. Kitaplığımın tanıdık şairlere ayırdığım bölümünde on'un üzerinde kitabı var: Liman, Kin, Aylak İnsanlar Kenti, Kör Kuyu, Akşamüstü, Gönül Dağları, Sonbahar Çiçekleri, Sorma Hiç, Zaman Akıp Gidiyor, Ankara Kabadayıları, Sevgi Çiçekleri, Sevgi Burcu, Kader Faslı, Yürüktir Sevginin Vatanı, Seninle, Anılarla Şairler Albümü. Hayattayken biyografi kitapları yazılan ender şairlerden biri oldu. Bende Ayhan İnal ve Mustafa Ceylan'ın hazırladığı kitaplar var. Çeşitli ödülleri de bulunan Soyuer, Dünya Şairler Kongresinde Türkiye'yi temsil etti.
Kendisinden dinlediğim serüvenlerinden biri Aziz Nesin'e benzemesiyle ilgiliydi: Bu benzerlik bir çok yerde iltifatlara boğulmasına, bir çok yerde de küfürlerle, hatta dayakla karşılaşmasına neden olmuştu.
Halil Soyuer karanlıktan çok korkarmış. Cemal Safi'den bu korkusuna ilişkin anılar dinledim. Gördüm ki, Havran'da mezarının başında bir elektrik direği var. Güzel bir rastlantı.
İşte bir şiiri:
Yokta noksan aranılmaz
Yasa budur var eksilir
Ne tükenir sırda insan
Ne insanda sır eksilir
Hayat denen şu varlıkta
Söz yücenin pazarlıkta
Ölürsek bir mezarlıkta
Üç metrelik yer eksilir
Elden ele renkten renge
Ölüm seldir can bir yonga
Gidersek bozulmaz denge
Halil'lerden bir eksilir
Tanrı'dan rahmet diliyorum.
