Osmanlı İmparatorluğu döneminde, yardıma muhtaç insanlara yardım etmek amacı ile camilerdeki gizli köşelere konulan sadaka taşları, bir devrin insancıl yönünü tüm boyutları ile gözler önüne seriyordu. Osmanlı döneminde bir insan boyunda olan ve kalabalıktan uzak tenha köşelere konulan genellikle cami avluları ya da mezarlıklarda bulunan sadaka taşları, o semtin fakirleri için son sığınak ve ihtiyaç duyduklarında varlığını bildikleri bir güvence idi.
KAYBOLUP GİTTİLER
Bir semtin fakirleri için konulmuş bağışlara diğer semtin fakirleri karışmazdı. Sadaka taşlarından kişiler ihtiyacı olan kadarını alır, fazlasına ise dokunmazlardı. Bozuk paranın yanı sıra sadaka taşlarına giysi ve yiyecek de konulurdu. Bu yardımlar, ihtiyacı olan kişiler tarafından sabah namazı vakti ya da yatsı namazı sonrasında alınırdı.
Osmanlı döneminde önemli bir kültüre sahip olan sadaka taşları, günümüzde yol genişletmeleri, park ve bahçe yapımı ya da kaldırım çalışmaları esnasında kaybolup gittiği biliniyor. İstanbul'da bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar kalan sadaka taşları artık yardım amaçlı kullanılmıyor. Sadaka taşları, günümüzde kül tablası olarak kullanılıyor.
KÜL VE ÇÖP TAŞI
İstanbul Karaköy'de bulunan Arap Cami'sinin avlusunda bulunan iki adet sadaka taşının hali ise görenlerin içini acıtıyor. Üzerindeki küllük kalıntılardan dolayı kararan sadaka taşının hemen yanı başında ise bir kişinin ayran çöpünü bıraktığı görülüyor. Sadaka taşının yardıma ihtiyacı olanın elini uzatarak alması için içinde bir oyuk bulunuyor. Bu oyuk ise, çöplükten ve sigara izmaritlerinden dolayı görülmüyor.
UTANDIRAN GÖRÜNTÜ
Bazı sadaka taşlarının hemen yanı başında çöp kovası olmasına rağmen, vatandaşların çöplerini ısrarla sadaka taşlarının üzerine bıraktığı görülüyor. 715 Miladi 95 Hicri yılında Hz. Mesleme Bin Abdülmelik tarafından yaptırılan Arap Cami'sine bu görüntüler ise hiç yakışmıyor. Sadaka taşı geleneğinin yaşatılması için, geçtiğimiz yıl Kahramanmaraş'ta bir ilkokulun bahçesine sadaka taşı konulmuş ve öğrencilerden büyük ilgi görmüştü. Vatandaşlar, sadaka taşı kültürünün yaşatılması için güzel bir adım olan bu tarz projelerin tüm Türkiye'de yayılmasını istiyor.
Sibel GÜLERSÖYLER / ÖZEL HABER
