Sevgili yolcu;
Yaramaz çocuk nedir ve ne değildir, diye sorsam sana; zihninde tam olarak nasıl bir cevap oluşurdu? Bana göre mesela kolaya kaçılmış bir etiketleme biçimidir diye tanımlarım.
Dün parkta yaşadığım bir olayı paylaşmak istiyorum seninle. Evimizin yakınlarında, kızımla sık gittiğimiz bir park var. Ebeveynler, çocuklar birbirini tanır. Bazılarımız arasında bir muhabbet olmasa da uzaktan tanır. Pandemi normalleşmesi ile, park arkadaşlığı olgusu da tekrar oluşmaya başladı. Nil’inde anlaştığı bir grup oldu böylece. Minnoş minnoş oynuyorlar. Hayal güçleri o kadar şaşırtıcı ve hayranlık veriyor ki; oturup uzaktan dinliyorum bazen de park etrafında yürüyüş yapıyorum gözlemliyorum onları. Neyse Nil kayıyor, zıplıyor, salıncağa göbeğini koyup yüzüstü sallanıyor, tersten kaydırağa çıkıyor, tırmanma iplerinde çıkıyor iniyor derken; karşı bankta oturan bir kadın sürekli Nil’ i uyarıyor. ‘’Düşeceksin!’’ ‘’Eyvah eyvah bak düşersin!’’ ‘’ Çocuğum dikkat etsene!’’ Bu ve benzer birçok negatif cümleler… Kendisi de ailesiyle gelmiş, torunu, torununun annesi, babası bir arada bankta oturuyorlar. Bende karşı bankta kitap okuyorum. Arada da bir sığırcık yavrusu var, kediler kovalıyor. Sığırcık yavrusunu kolluyorum. Bir yandan Nil’ e dünya uyarı yapan kadını duymazdan geliyorum. Tam o anda tepemde de sığırcık yavrusunun annesi ve altı yedi papağan ve bir çift kumru çığlık çığlığa ötüyor, yavru sığırcık kedilerin göz hapsinde görüyor; fakat çaresiz ve benden medet umuyor. Bir an kendimi o anne kuş gibi hissettim. Karşımdaki kadına haykırıyorum aslında ama sessiz çığlıklarımla…
Derken sığırcık yavrusu kurtardı kendini. Derin bir ‘’Oh.’’ Diyordum ki; Nil göbek üzeri sarkarak sallandığı salıncaktan, takla atıp yere düştü. Ayaklarını fazla havaya kaldırmış olacak ki o şekilde takla atıverdi. Neyse ki yumuşak bir düşüş oldu. Kontrollü düştü. Haliyle korktu ve ağladı. Sarıldım ‘’Beklemediğin anda düştün. Korktun.’ ’dedim ve sadece sarıldım. Bir yandan sürekli ‘’Düşersin!’’ uyarısında bulunan kişi ne söyledi tahmin edersin… ‘’Ben demiştim düşeceksin diye. Bak düştün!’’ dedi ve ekledi: ‘’Nil yaramaz bir çocuk!’’
Kızım ağlamaya devam ediyor bu esnada ve kadın konuştukça daha çok ağlıyordu. ‘’Nil yaramaz bir çocuk!’’ cümlesini duyunca Nil koştu ve kadının karşısına geçip ‘’Ben yaramaz değilim!’’ dedi bir süre kadına baktı ve geri yanıma geldi. Bende sadece uzaktan baktım. Sonra aynen şöyle söyledi: ‘’ Yani yaramaz derken, çok hareketli!’’
Nil üç yaşında olsa da bir birey, bir çocuk, Çocuk Haklarına sahip bir çocuk. Kendisini tanımayan, parkta kendince gözlem yapıp, ‘’Yaramaz’’ etiketini kendisine özgürce yapıştıran kişiye karşı kendisini savunabiliyor. Çünkü kabul etmiyor. ‘’Hayır!’’ diyebiliyor. Parkta ebeveyninden bağımsız oyun oynuyor. Arkadaşlık kuruyor. Arzu ettiğini paylaşıyor. Arzu etmediğini paylaşmıyor. Salıncak ve kaydırak sırasını beklemeyi biliyor. Park oyununu kuralına göre oynuyor. Çünkü gözlemliyor. Ayrıca ebeveyni yanında biliyor.
Sürekli uyarıda bulunan kişi o kadar çok ‘’Düşersin!’’ dedi ki ve Nil düştü. Kendini gerçekleştiren kehanet örneği diyebilirim. İyi niyeti ile uyarıda bulunmuş olabilir. Anlamaya çalışıyorum. Parkta ebeveyni olan bir çocuğa fazlasıyla müdahalede bulunmak ve evhamlanmak ne kadar doğru işte burası tartışılır.
Nil ile ilgilendiği kadar, kendi torunu ile ilgilenebilirdi diye düşünüyorum. Çocuk yetiştirme konusunda o kadar çok dış ses var ki; bazen hangisine kulak tıkayacağımı şaşırıyorum. Dışarı her çıkmamız ayrı olay örneği. Etken ben veya kızım değil; tamamı ile dış faktörler.
Ben böyle anlattığımda senin de aklına geldi mi benzer yaşantılar; gözünde canlandı mı?
Çocuk Gelişim Uzmanı ve Pedagog okurlarım olur ise; bu ve benzeri durumlarda, ebeveyn nasıl bir yol izlemeli? Uzman görüşünüz bizlere rehberlik edecektir.
Beni dinlediğin için teşekkür ediyorum. Haydi kal sağlıcakla.
Demet DURUKAN
İYİ YAŞAM KOÇU, EĞİTMEN
#demetdurukan
Merhaba Demet hanım,öncelikle paylaşımınız için teşekkürler.Bu yazıda en çok dikkatimi çeken çocuğun küçük yaşta zihninin nasıl farkında olmadan olumsuz kodlandığı ve sınırlandırıldığı oldu.Bilinçaltındaki bu kodlarla ilerde yaşamında,bu etiket ve yargılarla kendi hakkında edineceği olumsuz çevresel faktörlerden nasıl etkileyebileceği..