Edirnekapı'daki kuş pazarı her cumartesi ve pazar Tekfur Sarayı'nın kalıntılarının dibinde, Altınay Spor Kulübü Halı Saha Tesisleri'nin bulunduğu alanda kuruluyor. Pazar günleri ortalama 1000 - 1500 kişinin ziyaret ettiği kuş pazarı, cumartesi günleri pek kalabalık olmuyor. Ziyaretçilerine, renk renk, cins cins geniş bir yelpazede güvercin çeşitliliği sunan pazarda en çok taklacı, oynayan güvercinler ilgi görüyor. Kuşbazlar, taklacı güvercinlerin ayaklarına bağladıkları iki üç metrelik iple, güvercinleri zıplatarak show yapıyor. "Kuşun endamına bakılır; güzeldir, boylu posludur ama oynamazsa on para etmez" diyen Kuşbazlar, müşterileri etkilemeye çalışıyor. Edirnekapı semalarında kanat çırpan hazine, taklacı Mardin, adeta manken edasında havada dans ediyor...

GİRİŞ DE ÜCRETLİ

Giriş ücreti üç lira olan pazarda, güvenlikler bulunmakta. Kaçak giriş olmasın diye bilet kesiyorlar gelen ziyaretçilere. Pazar ile ilgili yazı yazacağımı söylediğimde, ne merak ettiğimi soruyorlar ve "Sakaları nerede satıyorsunuz?" diye sorduğumda tepkileri sert oluyor, "Saka mı? Saka yok... Saka yok... Burası mimlenmiş bir yer, başımızı belaya sokma." diyorlar.  Girişteki güvercin satıcıları da sorularıma cevap vermeyerek, tersliyorlar beni, "Güvercin sevgisi tutkudur, aşktır. İnsanlardan zarar geliyor ama bunlar bizim dostumuz, bize zarar vermiyorlar. Yakında şuranın da (Tekfur Sarayı) restoresi bitecek, kovmaya başlayacaklar bizi. Bu pazarın ismi çıkmış, seninle konuşamam." diyerek sözünü bitirdi.

ÇOĞU UZMAN OLMUŞ

Gelenlerin çoğu erkek, kadınlar yok denecek kadar az durumda. Yaşları 7'den 70' e değişen kuş meraklılarının, aralarında ailesiyle gelen de var, dede torun birlikte gezmeye gelen de. Meraklıların çoğu konularında uzman. Kuşları duruşundan, bakışlarından, kanadından veya tüylerinden anladıklarını söylüyorlar. Pazarda yem, kafes, suluk gibi malzemeler satan esnafın yanı sıra; su satıcıları, köfteci, simitçi, çiğ köfteci gibi esnaf da bulunuyor. 

Güvercinler cins cins ayrılarak kafeslere konulmuş ve bazıları da özel olarak bir kafeste tek bırakılmış ya da takım olarak gelenlere mankenlik yapsınlar diye sergileniyor. Kuşların sahipleri belli olsun diye bir taraftan da kimlik satılıyor. Bu kimlikler ufak yaştan kuşların ayaklarına takılıyor. Ayağında ip bağlanmış güvercinin fotoğrafını çekmek istediğimizde kuş satıcısı, "Kuşun, benimle fotoğrafını çekme, sonra insanlar ayağındaki ip yüzünden güvercine işkence yaptığımızı söylüyorlar. Yok öyle bir şey" ifadelerini kullandı. 

NE YAŞI VAR NE DE MESLEĞİ

Pazarda fiyatları 15- 20 TL arası değişen güvercinlerin yanı sıra bin liraya kadar çıkanlar da bulunmakta. Pazarın gözde kuşları, güvercinlerin başlıca cinsleri Mardin, Kanırık, Posta Güvercini, Yan Dönek, Kelebek, Bursa Güvercini, Mantolu, Pirinç Gagalı, Taklanbaç, Muro, Sabuni, Sıvama, Buhara ve Malatya Paçalısı.
Güvercin sevgisinin hobi olduğunu ve "Hayvanları sevmeyen, insanları da sevemez." diyerek önemini vurgulayan Rıdvan Keskin, "Bu işe profesyonelce ilgi gerekiyor, ciddi anlamda bilgiye sahip olmak lazım, zaten insanlar kuşları sevmeye, beslemeye geliyor. Cins cins kuşlar var, çiftliklerde üretiliyor. Pazarlar, festivaller, dernekler, internet üzerinden satış yapılıyor. İnsanlar kuşlara sempati besliyor, teraslarda besliyorlar, çoğalınca da buraya gelip satıyorlar. Güvercin sevgisi hobidir; kimisi futboldan, kimisi resim yapmaktan hoşlanır, güvercin sevgisi bizde ağır basıyor. İnsanlardan zarar geliyor ama bu hayvanlar bize zarar vermiyor. Güvercin sevgisinin ne yaşı ne de mesleği vardır, tutkudur. Buraya hâkim, öğretmen, garson, vekil herkes geliyor" şeklinde konuştu.

ARABA FİYATINA GÜVERCİNLER VAR

Şebab Güvercinlerinin 90 bin liraya kadar çıkan fiyatlarının bulunduğunu ve kanatları bantlanan güvercinlerin "kanat felci" geçirme olasılığı olduğunu söyleyen Mehmet Arslan, "Kuşların kanatlarına bakılır. Ben Mardin besliyorum, ona göre konuşuyorum. Irkına göre gözler, dudakları ve tırnakları beyaz olursa kuş güzeldir. Şu an Türkiye'de en çok Şebab, Posta ve Mardin meşhur; ben 90 bin liraya Şebab satıldığı biliyorum. Burası pahalıya satıyor aslında, o yüzden ben pek buradan kuş almam, şimdi sadece bakmaya geldim. Yeni bir güvercin alındığında yerine alışması için kanatları bantlanır ya da bu işlem çengelli iğne ile yapılır. Bir hafta sonra bant çıkarılmazsa, unutulursa kanat felç geçirebilir." dedi.

Pazardan bağımsız bölümde güvercinlerin dışında, değişik kanatlılar satılmakta. Kanaryalar, dövüş horozları, tavuklar ve yabani hayvan konumunda bulunan yakalanması ve satılması yasak olan sakalar da ücra köşede alıcılarını bekliyor. Yakaladıkları yavru sakaları kafeslere koymuşlar, satıcıların çoğunluğunu Suriyeliler oluşturuyor. Yarım Türkçesiyle tanesini 50 liradan sattığını söylüyor. Fotoğrafını çekmek istediğimde ise sert bir dille karşı çıkıyor. Bir başka saka satıcısı ise, kuşun fiyatının 150 TL olduğunu söylüyor, çünkü onunkiler 10 aylık. İsmini vermek istemeyen saka satıcısı "Saka kuşları yasak şimdi. Ben yakaladığım için 10 bin lira ceza yemiştim 7- 8 sene önce" dedi.

Haber: Sercan Şenyıldız (İAHA)
Fotoğraflar: Sinan Daşpınar (İAHA)