Eskişehir-Odunpazarı’nda gezilecek yerler
TÜRBELER: Odunpazarı bölgesinde, Mevlevi tarikatı mensuplarının ve dönemin ileri gelen şeyhleri ile İslam dininin önemli şahsiyetlerinin türbeleri bulunmaktadır.
- Kurşunlu Külliyesi; Yukarıda 16. Maddede detayları hakkında ayrıca bilgi sunulmuştur.
- Hasan Dede Türbesi; Kurşunlu Külliyesi’nin hemen arkasındaki küçük bahçede yer alır. Hasan Dede, 19. Yüzyıl ortalarında Eskişehir Mevlevihanesi’ni faal hale getiren bu dergahın en önemli şeyhlerindendir. Aynı yerde Hasan Dede’nin oğlu ve bu dergahtan önemli kişilerin kabirleri de bulunuyor.
- Ahu Mahmud Dede Türbesi; yine Kurşunlu Külliyesi’nin arka tarafında yer alan bu türbe bir evin içerisinde bulunuyor.
- Mehmet Sadık Efendi Türbesi; Mehmet Sadık Efendi, Eskişehir’de yaşamış, zamanın belediye görevlerinde bulunmuş Halveti tarikatı şeyhidir.
- Şeyh Edebali Türbesi; Şeyh Edebali, Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Bey’in kayınpederidir. Türbesi, Odunpazarı mezarlığının içindedir. Bu türbe II. Abdülhamit tarafından restore edilmiştir.
Odunpazarı bölgesi haricinde, Eskişehir ilçe ve köylerinde de turistlerin ilgisini çeken oldukça önemli türbeler yer alır. Bu türbelerden bahsetmek gerekirse;
- Yunus Emre Türbesi ve Mezarı; Eskişehir’in 115 km doğusunda Mihalıççık kazasına bağlı Yunus Emre (Sarıköy) köyündedir. XIII.yüzyılda, Eskişehir’de bulunan Yunus Emre’nin mezarı Yunan işgali sırasında yıkılmış, 1949 yılında yapılan bir çeşmenin arkasına taşınarak yeni bir mezar yapılmıştır. Bu mezar XIII. Yüzyıl Selçuklu mimarisi üslubunda yapılmış, rumi, palmet dekorlu mezar lahti birbirlerine kemerlerle bağlanmış, sekiz sütunlu etrafı açık anıt mezarın ortasına yerleştirilmiştir. Bu anıt mezarın bulunduğu yere 1982’de bir kültür evi, cami ve şadırvan eklemiştir. Aynı zamanda buraya Yunus Emre’nin bir de heykeli konulmuştur. Kültür Evinde kurulan müzede ise, Yunus Emre’yi tanıtan kitaplar, Yunus Emre’nin dörtlüklerini içeren levhalar sergilenmiştir. Burada Yunus Emre’nin ilk mezarından arta kalan mimari parçalar ile bazı etnoğrafik eserler de bulunmaktadır. Yunus Emre tüm insanları sevgiye, birlik ve beraberliğe çağıran halk aşığıdır. Mezar taşının ön cephesinde yazılı olan “Gelin tanış olalım, işi kolay kılalım, sevelim sevilelim, dünya kimseye kalmaz.” sözlerinde Yunus Emre’nin yaşam felsefesi özetlenmektedir.
- Seyit Battalgazi Türbe ve Külliyesi; Eskişehir merkeze yaklaşık 40 km uzaklıkta bulunan Seyitgazi ilçesinde yer alır. Anadolu’nun Bizans İmparatorluğu egemenliği altında bulunduğu M.S. 700 yıllarında İslamiyet henüz Anadolu’da yayılmamıştı. İslamiyeti kabul etmiş olan Emeviler Anadolu’nun içlerine akın yaparak Anadolu’yu ele geçirmek ve islamiyeti yaymak istemişlerdir. 720-740 yıllarında sıklaşan bu akınlardan birinde Seyit Battalgazi lakabı ile anılan efsaneleşmiş halk kahramanı, bugünkü Seyitgazi ilçesinin bulunduğu (antik adı Nakolea) Mesih Kalesi olarak bilinen bölgede 740 yılında şehit düşmüştür. Bizans’a karşı büyük kahramanlıklar gösteren ve islamiyetin Anadolu’da yayılmasına büyük katkı yapan Seyit Battalgazi adına 1207-1208 yıllarında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaattin Keykubat’ın annesi Ümmühan Hatun tarafından türbe ve cami yaptırılmıştır. Daha sonra, Ümmühan Hatun için de buraya 2 katlı bir türbe eklenmiştir. Osmanlı Devleti’nin kuruluş ve gelişme dönemlerinde onarım ve eklemelerle burası bir külliye halini almıştır. Osmanlı Devleti döneminde vakıflaştırılmış, Cumhuriyet Dönemi’ne kadar dini eğitim, tören ve toplantıların yapıldığı medrese ve tekke olarak kullanılmıştır.
- Himmet Baba Türbesi; Himmet baba, Seyyit Battal Gazi’nin yakın arkadaşıdır. Türbe Eskişehir iline bağlı Seyitgazi İlçesi’nin Kümbet Köyü kayalığındadır. Plan, teknik ve malzeme özellikleriyle 13. yüzyıla tarihlenir. Dıştan sekizgen gövdeli, içeriden daire planlıdır. Giriş kapısında Bizans Dönemine ait mermer mimari parçalar kullanılmıştır. Himmet Baba Türbesi’nin girişindeki At üzerine binmiş figür Türklerin binlerce yıl öncesindeki Defin Ritüelini hatırlatır.
ESKİŞEHİR CAMİLERİ: Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalan camiler Odunpazarı bölgesinde gezilecek yapılar arasındadır. Alaaddin Camii (1268), Haci Hasan Camii (13.yy), Sivrioğlu Camii (13. yy), Kurşunlu Camii (1525), Tiryakizade Süleyman Ağa Camii (1778), Akoğlan Camii (1890), Karacaşehir Camii Odunpazarı bölgesindeki camilerden en bilinenleridir. Odunpazarı haricinde Eskişehir ilçelerinde de oldukça eski tarihli ve mimari açıdan önem arz eden camilerden örnek vermek gerekirse; Sivrihisar ilçesi-Ulu Camii (1274), Sivrihisar ilçesi-Kurşunlu Camii (1520), Han ilçesi- Hacı Hüsrev Paşa Camii, (17.yy).
SONUÇ
Kuzey batı Anadolu’nun güvenle ve sakin, yaşanılabilir ili olan bu şirin kentine yeniden gelmeniz için, pek çok sebep bulunmaktadır. Yasa, etik, ahlaki ve vicdanlı değerlere bağlı olan; demokrat, çağdaş, uygar ve konuksever halkın, candan ve sıcak davranışını asla unutamazsınız. Bu uygar kentin bazı ünlü isimlerine de selam olsun. Bunlardan: Maden, Demiryolu ve Malkoçoğlu gibi pek çok filmin başrol oyuncusu Cüneyt Arkın, Gazeteci Banu Avar, Müzisyen Aslıhan Gürbüz, Yazar Enis Batur, Yazar Hakkı Devrim, Oyuncu Bartu Küçükçağlayan, Tiyatrocu Ayten Uncuoğlu, Oyuncu Nuri Alço gibi sanat ve kültür insanlarının memleketi olan Eskişehir’in merkez ve şirin ilçesi Odunpazarı’nda; kara tren, kara çadır, kara saban, kağnı, odun ya da kömür yok artık… Ama kolektif kamu iradesi uygulaması, çağdaş ve modern yerel yönetim örneği, demokratik yaşamın izleri, kültür ve sanata dair her şey var… Şiir ve ve şarkıların içsel, sessiz çığlığını yaşayan, gönül bahçesinde sevgi çiçekleri açan, yüreğinde körpe aşk filizlenen aşk diyarı ve içinden Porsuk Çayı akan Eskişehir Adalar’da; su gibi aziz olmak için; sevginizi sebil eylemenin tam zamanı… Dil bayrağımız Türkçenin ve Türk kültürünün ödünsüz savunucusu; vatan, hasret ve aşk şairi Nazım Hikmet’in dediği gibi: “Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür / Ve bir orman gibi kardeşçesine / Bu hasret bizim, bizim dostlar, bizim…”
Bu bağlamda; birlikte yaşamanın yeni adı ya da güven ve huzurun örnek eski kenti; Eskişehir / Odunpazarı’na yeniden gelmeniz için, pek çok neden bulunmaktadır. Dünyanın 99 haline tanıklık eden, sırt çantası ve fotoğraf makinası omzunda, dünyayı ve Anadoluyu arşınlayan Yoleri Gezgin Derviş rehberliğinde; alternatif turizm mirası zenginlikleri merak eden ve keşfetmek isteyen tüm maceracılarla, başka kültürleri ve coğrafyaları görmek ve belgelemek için yollardayız, yeniden…
Cumhuriyetimizin 100. yılında, Kemal Paşa’nın aydınlık yolunda, yolunuz ve bahtınız açık olsun… Anadolu vatan, Eskişehir can, Odunpazarı’da canım kurban!..
Son…