Amasya’nın jeolojik yapısına bakıldığında etrafı nehir seviyesinden yaklaşık 400 ila 500 metre yükseklikte tepelerle çanak biçiminde çevrilmiş bir vadi kentidir. Dolayısıyla kalker kayalıkların oluşturduğu bu vadi kentte suyu getirmenin kolay olmadığı da bir gerçektir.
2000’li yıllarda 40-50 l/sn lik debiye sahip, şehre 24 km mesafede bulunan, Kırkgöz Su Kaynağı olarak isimlendirilen kaynağın, Çekerek nehri yatağında talveg düşmesi sonucu zeminden yaklaşık 5 m aşağıda açığa çıkan, içinden halen temiz kaynak suyu akan, bu gün “Ferhat Su Kanalı” olarak isimlendirilen, yapıldığı günden bu yana şehir girişinde göz önünde varlığını duyuran kanalın başlangıcı olduğu değerlendirilmektedir. Toplam 24 km uzunluğa sahip olan ve mühendislik harikası diyebileceğimiz, bazı kısımlarda kayalara oyulmuş, güzergahı boyunca diğer kaynak sularını da alarak bir su şebekesi özelliğine sahip kanal Antik Amasya kentinin su ihtiyacını karşılamak için eski teknikle inşa edilmiştir. Kanalın ortalama eğiminin % 0,07 olduğu hesaplanmış ve bu eğimin Yeşilırmak ve kolu olan Çekerek Çayı taban eğimi ile örtüştüğü tespit edilmiştir. Ancak kanalın şehre gelirken Yeşilırmak’ı hangi noktadan ve nasıl geçtiğine dair herhangi bir bulgu ve bilgiye rastlanamamıştır. Bir mühendislik harikası olan bu su şebekesinin gün ışığına çıkarılması için kazı çalışmalarının sürdürülmesi gereklidir.
Sunduğumuz bu tebliğ; kültürel miras farkındalığının sağlanması, suyun ve insanlık tarihi boyunca medeniyetlerin buluşma noktası olan Amasya’da kültürlerin oluşmasında, gelecekte ülkelerin varlığını sürdürebilmesindeki önemini bir kez daha göz önüne sermesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kaynak: Anadolu Su Medeniyeti belgeseli (24’x13 bölüm) TRT Belgesel Kanal, Yönetmen: Dursun Özden, Yoleri Yapım).
Bir Anadolu Su Medeniyeti, Ferhat Su Kanalı, Kaya Mezarları, Fırtına Tanrısı Teşup Heykeli, Amasya Elması, Marka Kent, Şehzadeler Kenti ve Anadolu’nun Oxfort’u Amasya, içinden su akan şirin bir yerleşim alanı, mimari dokusu ve doğal güzelliği ile yerli ve yabancı turistlerin belleğine kazıllan vu kente bir daha gelirsem; zengin arkeolojik ve kültürel mirasının korunup, yaşatıldığı yerleri, mutfak kültürünü, ilçe ve köylerini, eşsiz doğasını, insan manzarasını ve bereketli topraklarını tanıtacağım... Bu gezimde katkı sağlayan tüm Amasya sevdalısı dostlara teşekkür ederim... Modern Seyyah rehberliğinde, Anadolu’nun ve dünyanın başka yerlerini keşfetmek üzere, bizi takip edin... Yolunuz ve bahtınız açık olsun... Dostlukla...
Son…
