İsteyen herkesin internetten kolaylıkla ulaştığı silahların tamamının kayıt dışı olduğu belirtildi. Av bayisi işletmecileri, bu tüfeklerin su borusundan imal edildiğini ve çok can yaktığını söyledi.
Umut Vakfı'nca medya yansımalarından elde edilen verilere dayandırılarak, hazırlanan rapora göre, 2017'de Türkiye'de 3 bin 494 bireysel silahlı olayda 2 bin 187 kişi öldürülürken, 3 bin 529 kişi de yaralandı. Aynı yıl 409 kadın, erkekler tarafından öldürüldü, 332 kadına cinsel şiddet uygulandı ve 20 çocuk öldürüldü. Olayların yüzde 40,70'inde her çeşit tüfek, yüzde 35,37'sinde tabanca, yüzde 20,58'inde kesici aletler, yüzde 3,32'sinde beylik silahı, yüzde 0,03'ünde dinamit kullanıldı. Geçen yıl ise basına 3 bin 679 olay yansıdı. Bu olaylarda, tüfeklerle tabancalarla kesici aletlerle 2 bin 279 kişi öldürüldü, 3 bin 762 kişi de yaralandı.
Cinayetlerin baş aktörü pompalı tüfek
Türkiye'de işlenen cinayetlerde ise en çok 'pompalı' olarak tabir edilen, kısa, dipçikli, yivsiz tüfekler kullanılıyor. Ölüm saçan bu silahlar, internet üzerinden kontrolsüz satılıyor. Belge istenmeden, ruhsatsız olarak, kargo yoluyla kapıda ödemeyle adrese teslim edilen silahlar, kayıt altına alınmadığı için izi de takip edilemiyor. Satıcıların bu tüfekler için ruhsat ya da resmi belge istememesi de satışı hızlandırıyor. İnternet üzerinden ilk satışı 2015 yılında 300 TL'den başlayan tüfekler, bugün 450 TL'den başlayan fiyatlara satılıyor. İnternet veya sosyal medya sitelerindeki ilanlardan siparişi verilen silah, kargo yoluyla kapıda ödemeli olarak teslim ediliyor.
'Ölüm makinesi' su borusundan yapılıyor
Yivsiz imal edilen av tüfeklerinin ruhsatlı olarak yasal satılanlardan farkı bulunuyor. Kısa dipçik tüfeklerin güvenlik gerekçesiyle satışı kanunen yasak. Buna rağmen bu tüfekler, kısa dipçikli üretiliyor böylelikle de hem rahat taşınabiliyor hem de dikkat çekmiyor. Bu tüfeklerin yasal tüfeklerden en önemli farkı ise üretim aşaması. Yekpare çelikten yapılan tüfeklerin aksine 'ölüm makineleri', su borusundan imal ediliyor. Fişeklerin basıncına dayanamayan tüfekler, kısa sürede namlusunun çatlamasıyla işlevsiz hale geliyor. Zaman zaman kullanıcının da elinde patlayan bu tüfekler, ciddi yaralanmalara ve ölümlere neden oluyor.
Satıcı: Yakında yüzde 30 zam gelecek
İnternetteki ilanlardan numarayı arayan DHA muhabiri ile satıcı arasında geçen diyalog ise şaşırttı. Adının 'Yusuf' olduğunu söyleyen satıcı, '250 TL'ye pompalı tüfek' ilanının eski olduğunu; ancak yeni fiyattan yardımcı olabileceğini belirtti. Satıcının, alıcı gibi davranan DHA muhabiriyle yaptığı pazarlıkta konuşulanlar şöyle:
Muhabir: Merhaba, ilanda gördüm numaranızı, tüfek almak istiyorum.
Yusuf: Tabi ki ağabeyciğim, orada yazan fiyat nedir?
Muhabir: 250 TL.
Yusuf: Ağabey o fiyat eski, yeni fiyatımız 450 TL.
Muhabir: Peki, bu tüfek için ruhsata ya da belgeye ihtiyaç var mı?
Yusuf: Hiçbir şeye ihtiyacınız yok, adres verin yeterli. Kapıda ödeme olacak, parayı öder, kargonuzu alırsınız.
Muhabir: Kargoyu teslim almadan önce açıp bakabilir miyim?
Yusuf: Kargoyu açamazsınız ama tüfeğinizi paketlemeden önce sizi görüntülü ararım, kargonuzu görürsünüz.
Muhabir: Polise falan yakalanırsam ne olacak?
Yusuf: Merak etme, hiçbir şey olmaz. Sadece 500 TL idari para cezası var. O da sicile falan işlemez.
Muhabir: Fiyatta bir şeyler yapamaz mısınız?
Yusuf: Zaten yakın zamanda yüzde 30 zam gelecek. Birkaç kişi alacaksanız kolaylık yaparım.
'Sektöre yüzde 60 zararı oldu'
Antalya'da 15 yıldır av bayisi işleten Mehmet Uzer, bu tüfeklerin üretiminin genelde Konya'da yapıldığını, firmaların da herkes tarafından bilindiğini söyledi. Buna rağmen ciddi yaptırım olmamasından yakınan Uzer, "Bu tüfeklerin satışı, sektörümüze yüzde 60 zarar veriyor. İnternette 10 dakikalık araştırmada bu ilanlara ulaşılıyor. Bu şahıslar bizim emeğimizi çalıyor. Yasalar, dipçiğin kısa ve katlanabilir olmasını yasaklıyor; ama bunlar satılıp, kullanılıyor. Su borusuyla yapılan tüfekler. Alanın, kullananın yüzünde patlayabilir" dedi.
Yasal süreç nasıl işliyor?
Yasal olarak av tüfeği satışı yapılan işletmelerde, silah sahibi olmak için kaymakamlık makamına dilekçe yazılması, sabıka kaydı ve sağlık raporu alınması gerekiyor. Ayrıca vergi dairesinden alınan 'Vergi borcu yoktur' yazısı, dosyaya ekleniyor. Bu belgelerle yapılan müracaat sonunda 'av tüfeği satın alma belgesi' düzenleniyor. Tüfek, 44 TL'lik ruhsat vergisini ödedikten sonra bu belgeye sahip kişilere satılabiliyor.
Öte yandan internette satılan tüfeklere av bayilerine gelip, alışveriş yapan av meraklıları da güvenmiyor. Ruhsatlı, kayıtlı, garantili, güvenilir tüfeğin önemine değinen Hüseyin Kara, internetteki tüfeklerin ucuz olduğunu; ancak güvenli olmadığı için satın almadığını söyledi. Kara, av bayisinden beğendiği tüfeği gerekli evrakı tamamlamanın ardından gelip, satın alacağını belirtti.
Mehmet Kaplan ise av bayilerinin her türlü kolaylığı emniyet ve yasal ölçüler çerçevesinde sağladığını dile getirerek, internetteki tüfeklerin tehlikeli olduğunu söyledi.
Gürol Doğu da ruhsatını aldığını ve tüfek beğenmeye geldiğini belirterek, internetteki silahların çok tehlikeli olduğunu ve asla oradaki tüfeklere güvenmediğini söyledi.
