Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya'dan oluşan P5+1 ülkeleri (P5: ABD, Rusya, İngiltere, Fransa, Çin) ile İran arasında Viyana'da gerçekleşen görüşmeler neticesinde İran'ın nükleer programının kısıtlanmasına karşılık ülkeye yıllardır uygulanan ekonomik yaptırımların hafifletilmesine yönelik anlaşma kabul edildi. Nükleer müzakerelerde varılan anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle banka, sigorta, taşımacılık, petro kimya, değerli madenler ve tüm ekonomik ambargolar askıya alınmaksızın kaldırılacak.

1979'daki İran İslam Devrimi'nden sonra 1980'den bu yana inişli çıkışlı da olsa uygulanan ambargolar 35 yıldır devam ediyordu. Ekonominin büyük oranda petrole dayalı olduğu İran'da 35 yıldan bu yana uygulanan ambargolar uzun yıllardır sanayi yatırımlarına engel oluyordu.

Ambargonun kalkması bize yaradı…

İran'ın dünyaya açılmasıyla birlikte Avrupalı ülkeler tekstilden, otomotive, sağlık sektöründen birçok alanda yeni açılan pazardan pay kapmaya çalışacak. İran'a uygulanan ambargodan en büyük zararı Türkiye görüyordu. Ekonomik ambargonun uygulandığı 35 yılda Türkiye'nin İran'a yaptığı ihracata ağır darbe vurulmuştu. Türkiye ve İran arasında 2015 Nisan başında ticaret, eğitim, sağlık, çevre, aile ve sosyal politikalar konularında 8 anlaşma imzalanmıştı. Ambargonun kalkmasıyla iki ülke arasında şimdi ticaret hacminin ve işbirliğinin artması bekleniyor. Yaptırımların kalkmasıyla 2014 yılında 13,7 milyar dolar olan iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2 yıl içerisinde 30 milyar dolara ulaşabileceği konuşuluyor.

İran'a uygulanan ambargonun kalkmasıyla Türkiye'de birçok sektör gözünü bu ülkeye dikti. Perakendeciler İran'da mağaza açmak için birbirleriyle yarışıyor. Özellikle İranlı bayanların süse ve giyim kuşama olan merakları Türk perakendecileri o bölgeye yatırım yapmaya yöneltiyor. Ambargonun kalkacağı haberleri gün yüzüne çıkınca 2015 yılının eylül başlarında 30'a yakın marka İran'a piyasa araştırması yapamaya gitmişti. Türk markalarına olan ilginin büyük olması nedeniyle önümüzdeki 3 yılda 20 Türk mağazasının İran genelinde 500'e yakın mağaza açabileceği konuşuluyor.

Ambargo kalktı Petrol fiyatları düşüşte…

İran'ın petrol pazarına serbest şekilde girmesi, halihazırda son 11 yılın en düşük seviyesine gelen petrol fiyatlarını daha da indirecek. İran, müşteri kapabilmek için fiyat indirme yoluna gidecek. İran'ın tam kapasitesiyle markete girmesi, ezeli düşmanı Suudi Arabistan ile petrol fiyatları savaşına girmesine sebep olabilir.

Avrupa doğalgazda İran'a yönelebilir…

Rusya'nın ardından en büyük doğalgaz rezervi %17 ile İran'ın elinde ancak rezervlerin ancak % 48'lik bölümünü işletebiliyor. Türkiye İran'dan doğalgaz ve petrol ithal ediyor. Ambargonun kalkmasıyla Rusya ile yaşadığımız krizi de göz önünde bulundurursak fiyatların düşürülmesi halinde İran'dan doğalgaz alımı artabilir. Rusya ile yaşanan anlaşmazlık nedeniyle Avrupa'da yeni doğalgaz kaynakları arıyor. Bu bağlamda İran'dan alınacak gazın TANAP projesi aracılığıyla Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştırılması gündemde.

İran batıyla direk ticari ilişki kurabilecek…

İran'a ambargonun kaldırılması Türkiye açısından ilk etapta turizm ve havayolları operasyonlarına olumlu yansıyabilir. İranlıların seyahatleri, tatilleri ve Türkiye üzerinden yurtdışına gidişleri sektörü çok olumlu etkileyecektir. Ancak ambargonun kaldırılmasının Türkiye için bazı olumsuz yönleri de olabilir. Şimdiye kadar İran'a ya da İran'dan yapılan ticaretin önemli bir kısmında ambargo nedeniyle arada Türkiye vardı. Ticaret hep Türkiye üzerinden gerçekleşiyordu. Artık İran direk batıyla ticari ilişki kurabileceği için bu durum bizim açımızdan olumsuz bir gelişme olabilir.

İran'la ticaretimiz genişleyecek vatandaşın cebi rahat edecek…

Türkiye ve İran arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi iki ülkenin ekonomilerine önemli katkılar sağlayacaktır. Yaptırımların kalkması İran ekonomisini canlandıracak komşu ülke olarak ticaret hacmimiz genişleyecektir. Özellikle petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip olan İran'ın Rusya'ya alternatif olması Türkiye'de petrol ve doğalgaz fiyatlarında düşüşe neden olacak. Dünyada yaşanan gelişmeler, bölgemizdeki karışıklık, vatandaşın cebine hep olumsuz yansıdı bu zamana kadar. Dolar arttı, petrol fiyatları tavan yaptı, doğalgaz cepleri yaktı!!! Dilerim bu gelişmeler artık milletimizin yüzünü güldürür…