Yurdumuzun hemen her yerinde asker etmek, asker uğurlama gelenekleri birbirine benzer.
Yozgat yörelerinde de çağrı pusulasını alan gençler kısa zamanda çevrede duyulur. Askere uğurlanacak güne kadar komşu ve akrabalarınca toplu olarak davete alınırlar. Bol çeşitli sofralarda asker adayları elden geldiği kadar güzel bir şekilde ağırlanmaya çalışılır.
Davetler dışında geçen zamanlarda da çeşitli eğlenceler düzenlenir. Bu eğlenceler bir düğün gibidir. Bazı yerlerde buna asker düğünü de denilir.
Yurdumuzun hemen her yerinde davul zuma olmadan, gümbür gümbür Köroğlu koçaklamaları çalmadan asker uğurlaması olmaz.
Ayrılık günü, davul zuma köy meydanında erkenden çalmaya başlar. Zurnadan hasret ve gurbet havaları akarken, yolcular, köy içinde el öpmeğe, vedalaşmaya çıkarlar. Köy meydanı insanla tıklım tıklım doludur. Analar mutludur.
Oğlu yetişip de askere giden bir kadın gerçekten ana olmuştur şimdi. Ona sarılıp öperken hayır duasını ve son öğüdünü unutmaz:
"Haydi oğlum. Güle güle git. Gözün arkanda kalmam. Ak sütüm helal sana .. "
Kalabalık köyden çıkarken kova kova sular dökülür arkalarından. Damların üstünden ıslak mendiller sallanır. Arkasından özlem dolu türküler yakılmaya başlanılır:
Asker bayrağını kuma dikmişler
Küçücük yârimi asker etmişler
Almışlar gitmişler bilmem n'etmişler
Güle güle hasret benden yar sana
Kapıda bağlıdır kınalı koçum
İzine gelirsen yar senin için
Sinemde saklıdır verdiğin saçın
Güle güle hasret benden yar sana
Bizim bayrağımız kanlı yazılı
Üzerinde ay yıldızı dizili
Askere gidenler körpe kuzulu
Güle güle hasret benden yar sana
Diktir bayrağını şanlı burçlara
Fırsat verme ah o zalim düşmana
Bu hasretlik şerefli bir taç bana
Güle güle hasret benden yar sana...
Uğurlayanlar köyün dönemecine doğru ilerlerken, damların üzeri daha da kalabalıklaşır. Nişanlılar kızlar, genç gelinler de çıkarlar. Yolun uygun bir yerinde kurban kesilir. Arkasından köyün imamı dua eder. Yanaklar öpülüp koklanır ve salavat getirilip yola vurulur.
Asker adayını coşkun bir şekilde uğurlayan arkadaşları hep birlikte tekrar onun evine gelirler. Ailesine, oğullarını kutsal bir görevi yerine getirmesi için uğurladıklarını, eğer bir istekleri olursa, kendilerinin her an yapmaya hazır bulunduklarını söyleyerek evden ayrılırlar.
Ertesi gün de komşu büyükleri ile yakın akrabalar askerin evine gelerek "Güle güle gitsin. Allah kısa günde kavuştursun" dileğinde bulunurlar.
Bütün bu sıraladığımız gelenek ve göreneklerimiz az da olsa köylerimiz de kasabalarımız da yaşıyor. Askere alınma dönemlerinde büyük şehirlerimizin oto garlarında limanlarında, tren istasyonlarında turistlerin ilgi ile izledikleri coşkulu eğeleneler, uğurlama törenleri, bu köklü geleneğimizin bir devamıdır.
Uğurlamalardan sonra mektuplaşmalar da ayrı bir konudur. Çeşitli duygular karşılıklı olarak kâğıda maniler halinde döküle gelmiştir.
Askerler bölük bölük
Saçlar sırma belik:
Yârim asker olalı
Ciğerim oldu delik
Asker oldum giderim
Yoktur benim kederim
Yârimin gerdanından
Seda ile öperim
Küp içinde unum var
Allahtan umudum var
Yârim askerden gelirse
Dedelere mumum var
Kara Tren kayda gel
Askerleri ayda gel
Benim yârim burda yok
Orda koyma al da gel...
