Bakan Gül: Yargı konjonktüre bakmaz; hukuka, Anayasa'ya bakar

Adalet Bakanı Gül, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Ankara'da otelde düzenlenen 'Ceza Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları Sempozyumu'na katıldı. Sempozyumda Bakan Gül'ün yanı sıra Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca ve çok sayıda davetli de yer aldı. Bakan Gül, bugün için en önemli gayretlerinin, iyi işleyen adalet sistemi olduğunu belirterek, "İyi işleyen bir adalet sisteminden anladığımız da vatandaşımıza güven veren bir sistemdir. Adliyenin kapısı, adaletin kapısıdır. Bu kapıya gelen herkes hakkına erişeceğini, bu kapıya gelen herkes en saygın muameleyi göreceğini hissetmeli, inanmalı ve yaşamalıdır. İster ceza uyuşmazlığı olsun, ister hukuk uyuşmazlığı olsun hukuku yaşatacak olan uygulamanın kendisidir. 'Bu ülkede adalet var' dedirtecek olan uygulamadır. Hangi reformu, hangi mevzuatı yaparsak yapalım, asıl olan uygulamanın kendisidir. Uygulamada adliyeye yolu düşen her insan için 'kolaylaştırıcı' olmak insana verilen değerin bir gereğidir" diye konuştu. 

'Yargı konjonktüre bakmaz'

Hukuk sistemi ve yargısal işleyişin, adalete olan güveni beslerken, insanlar için de hukuk güvencesi, öngörülebilirlik ve hukuki istikrar sunması gerektiğini belirterek, şunları söyledi: 

"Bir dosyada verilen bir kararla ilgili ister kazanan, ister kaybeden 'kim olsa aynı kararı verirdi' dedirtebiliyorsak işte orada hakikat ortaya çıkmış ve adalet tecelli etmiştir. İşçisi, iş vereni, öğrencisi, memuru, çiftçisi ve esnafıyla toplumun yargıdan beklediği de işte budur. Bırakın adalet yerini bulsun, isterse kıyamet kopsun. Yargı konjonktüre bakmaz, yargı hatıra bakmaz, birilerinin dediğine bakmaz. Yargı dosyaya, vicdanına, hukuka, Anayasa'ya bakar. Bizim beklentimiz budur. O yüzden siz vicdanınıza danışın, adalet yerini bulsun, ne olursa olsun. Yargı mensuplarının yanında HSK vardır, bu millet vardır. Hiç kimsenin tavsiyesine, talimatına bakarak değil dosyaya bakarak, vicdanınıza göre karar verin, 83 milyon huzur içinde geleceğe daha güvenle baksın. Bu konuda bütün hakim ve savcıların yanında güçlü şekilde durmaya devam edeceğiz." 

'Ekonominin vazgeçilmez unsuru hukuki öngürülebilirlik'

Demokratikleşme ve erişilebilir adalet sistemini, insan onurunun yükseltilmesinin bir gereği olarak gördüklerini kaydeden Bakan Gül, şöyle konuştu:

"Demokratik ortamı ve erişilebilir adalet sistemini, aynı zamanda ekonomik kalkınmanın ve sosyal gelişmenin olmazsa olmazı olarak görüyoruz. Üreten, insanımıza iş ve istihdam oluşturan bir ekonominin vazgeçilmez unsuru hukuki öngörülebilirliktir. Ekonomik öngörülebilirlikle hukuki öngörülebilirlik iç içe geçmiş kavramlardır. Hukuk güvenliğiyle ekonomik güvenlik, birbirini tamamlayan unsurlardır. İşte yargı reformu belgemiz, öngördüğümüz yeni düzenlemelerle ülkemizin önünü açacak, erişilebilir adalet sistemi ile de yatırım ortamının iyileşmesine hizmet edecektir. Bugün yaptığımız çalışmaların temel hedefi de hukuk devleti ilkesinin tam anlamıyla hayata geçmesi hususundaki tüm çabaların masaya yatırılması ve gerekli adımların atılmasıdır. İster yerli ister yabancı yatırımcı olsun, uzun vadeli yatırımlar, öngörülebilir, sonuçları kestirilebilir bir hukuk pratiği ile yakından ilgilidir. Anayasa Mahkemesi karar verip mahkemenin uyar mı, uymaz mı gibi bir öngörülebilirliğinin olmadığı yerde yatırımdan, hukuk öngörülebilirliğinden bahsetmek mümkün değil. Dolayısıyla Anayasa, kanun, hukuk uygulanmak için vardır. Yargı sisteminin kalitesi, hızı, ihtiyaçlara cevap verme kapasitesi yatırım ortamını geliştiren temel şartlardandır. Yatırımcının, hukuki güvence ve hukuki istikrar beklentisini de en yüksek bir şekilde karşılamak hepimizin görevidir. Hukuku, bir ülkede ölçülebilir bir değer haline getiren şeyin, adil ve etkin işleyişiyle yargı sistemi olduğuna inanıyoruz."

'Asıl olan tutuksuz yargılamadır'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatlarıyla ceza adaleti sistemini alternatif çözüm yolları ile birlikte birçok yönüyle ele almaya ve 'Yargı Reformu Strateji Belgesi'ndeki uygulamaları 2023 hedeflerine daha yakın zamanda ulaştırmak için çalıştıklarını belirten Bakan Gül, şunları söyledi:

"Geldiğimiz noktada dünyada, cezada eleme sistemleri gittikçe artıyor. Eğilim, dava sayısının önceki aşamalarda elenerek azaltılması yönündedir. Beraatle sonuçlanma ihtimali yüksek olan davaların açılmaması, elbette bu konudaki bir uygulamanın yaygınlık kazanması ortak bir beklentidir. Savcılarımızın bu çerçevede elindeki imkanlarını güçlendirmemiz, yetkilerini de artırmamız gerekiyor. 2019 yılında savcılıklarımıza 3 milyon 494 bin 231 dosya gelmiş. Önceki yıldan devreden 1 milyon 592 bin 319 dosyayla birlikte toplam dosya sayısı 5 milyon 86 bin 550 olmuş. Aynı yıl ceza mahkemelerine yıl içinde açılan dosya sayısı 1 milyon 684 bin 483. Bakılan toplam dosya sayısı ise 3 milyon 110 bin 371. 2019 yılında savcılıklara gelen fiillerin yüzde 52.7'si hakkında 'kovuşturmaya yer olmadığına dair' karar verilmiş yani boşuna yargı sistemi meşgul edilmiş, vatandaş gitmiş gelmiş. Açılan davalarda mahkumiyet oranı yüzde 46,8. Mahkemelerde verilen kararların yüzde 53,2'si ise beraat, hükmün açıklanmasının geri bırakılması gibi kararlar. Yani açılan davaların yarıdan fazlası da beraatla ya da başka şekilde sonuçlanmış. Asıl olan tutuksuz yargılamadır. Tutukluluk istisnadır. Berat oranlarına bakıldığında tutuksuz yargılamanın önemini bir kez daha görüyoruz."

'AK Parti, reformcu yapısını sürdürecek'

Konuşmasının ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Bakan Gül, gündemde yeni reform olup olmadığına ilişkin şunları söyledi:

"AK Parti, reformcu yapısını her alanda olduğu gibi ekonomi ve hukuk alanında da sürdürecektir. 'Reform bitti, sona erdi' gibi bir düşünceye kapılırsak sona ermiş oluruz. Reform süreklidir, dinamiktir ve her zaman yapılması gereken bir iradedir. Bu konuda Sayın Cumhurbaşkanı'mızın kamuoyuna açıkladığı, 'Yargı Reformu Strateji Belgemiz' var. 2023 hedeflerine doğru da daha iyi işleyen hukuk sistemi, adalet için çok önemli adımlar attık. Bugün ve yarın devam edecek bu sempozyumda da 2023 yılına kadar daha güvenilir bir hukuk sistemi için çalışmaları yapmaya devam ediyoruz. Hukukun güvenilirliği, ekonominin de güvenirliğini destekliyor. Uygulamada elbette daha iyi uygulamaları görmek istiyoruz. Hukuk devletinde yapılan tüm işlemler  vatandaşların hakkını koruma yönünde yapılmalı. Adaletin bu anlamda tecellisi herkes için çok önemli. Hem yerli hem de yabancı yatırımcı için önemli."