Sayıları her ne kadar azalsa da İstanbul Kadıköy'de el yapımı ayakkabı geleneği hâlâ devam ediyor. Bunlardan biri de 51 yıldır sipariş üzerine el yapımı ayakkabı imalatıyla uğraşan, Yurdakul Kundura'nın sahibi Yurdakul Gürol. Gürol'la, eskilerin deyimiyle "ısmarlama" ayakkabının serüvenini konuştuk.

- Ayakkabı imalatçısı olmaya ilk ne zaman karar verdiniz?

1963'de Çarşıkapı'da ilk atölyemi açarak ustalığa başladım, o gün bugündür yapıyorum.

- Bir ayakkabı yapılırken hangi aşamalardan geçiyor?

Model çıkartacaksın, çıkarttığın modelin saya üstünü hazırlayacaksın sonra o ölçülere göre kalıbı çekeceksin, kalıbı çektikten sonra altını yapacaksın, köşesini çalışacaksın, lastik çalışacaksın. Hepsinin ayrı ayrı çalışma şekli var ona göre hazırlayacaksın. Ayakkabıcılık mühendislik bir iştir. Modellerin düzgün olması lazım, seçilen derilerin düzgün olması lazım. Bunların hepsi birbirini tamamlıyor. 
Yurdakul Bey ayakkabının yapım aşamalarını anlatırken bir tavsiyede bulunuyor. İşi önce yapanın beğenmesi gerektiğini söylüyor.

'ÖNCE KENDİN BEĞEN'

- Hangi deriyi kullanıyorsunuz, deriler nereden geliyor?

Dana derisi ve keçi derisi kullanıyoruz. Bunları fabrikalardan alıyoruz, toptancı mağazalardan alıyoruz o şekilde temin ediyoruz.

- Kimler ayakkabı yaptırıyor?

Ben vatandaşa açık bir yerim herkes yaptırabilir, sen bile yaptırabilirsin.

- Hangi tür ayakkabı yapıyorsunuz?

Her türlü ayakkabı yapıyoruz biz. En çok tercih edilen klasik ayakkabı. Bir müşteri geldiği zaman biz bu ayakkabıyı yapamayız demeyiz, o yetenek var bizde. Ayakkabıların hepsinin ayrı bir kalıbı, ayrı bir modeli var. Hepsinin çalışma şekli, renkleri farklı. Mevsime göre renkler değişir. Biz klasik model yaptığımız için kombin yapmak gerekiyor. Erkek ayakkabıları bilhassa baya oturmuş vaziyette. Kadın ayakkabılarında da kimsenin yapmadığı ayakkabıları yapıyoruz. Çünkü dışarıda suni deriler kullanılıyor, biz suni deri kullanmıyoruz, hep gerçek deri kullanıyoruz. Yıllardan beri bütün çalışmalarımızda sistemi bozmadan birebir çalışıyoruz. Yani biz size talepleriniz karşılığı hizmet ediyoruz.

'DİZİ SETLERİ İÇİN SİPARİŞ ALIYOR'

- Yurt dışına ayakkabı gönderiyor musunuz, orada çok talep oluyor mu?

Ara sıra gönderiyoruz. Onlar beğendiği zaman o modellerden istiyorlar biz onları hazırlıyoruz. Orada şubemiz yok. İnternet üzerinden takip ediyorlar bizi.

- Ayda ortalama kaç çift ayakkabı yapıyorsunuz?

Belli olmuyor, bazen bir ayda bir çift yaparsın, bazen on çift yaparsın, bazen yüz çift yaparsın.  Arz talep meselesi. Biz şimdi özel çalıştığımız için sipariş çalışıyoruz, isteğe göre çalışıyoruz. O da zamana ve mevsime göre değişiyor tabii.

- Dizilere ayakkabı yapıyormuşsunuz, İnternette Vatanım Sensin dizisine ayakkabı yaptığınızı okudum.

Yapıyorum onlara da. Geliyorlar kızlar buraya amca beş çift yap, on çift yap dizide kullanacağız diye. Modelleri tespit edip hazırlıyoruz.

- Fiyat aralığınız nedir?

Her ayakkabının fiyatı farklıdır. Kösele ayakkabıların fiyatları farklı, lastiklerin farklı. 250 liradan başlayıp 400 liraya kadar çıkıyor. Çünkü kösele ayakkabılar pahalı olur maliyeti yüksek olduğu için. İşçilik farkı var. O yüzden mümkün olduğu kadar dengede tutmaya çalışıyoruz, biz de ayakta durmak zorundayız.

Tuğçe Merve Onarcan (İAHA)