28 yıl sonra ŞUŞA’nın binalarında Türk bayrağı dalgalanıyor. İşgal edilmiş Azerbaycan topraklarının tamamı Azerbaycan’a geri verilecek. Hasret bitiyor, Türk dünyası kucaklaşıyor.

Azerbaycan ordusunun 44 gün süren mücadelesi başarıyla sonuçlandı. Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında anlaşma imzalandı. 9 maddelik anlaşmaya göre, Karabağ’a yaklaşık 2 bin kişilik Rus Barış Gücü konuşlandırılacak.

Laçın, Kelbecer, Ağdam ve Gazah bölgesi Azerbaycan’a bırakılacak. Ayrıca Türkiye Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı ve Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı arasında Karabağ’da Türk-Rus merkezinin oluşturulmasına ilişkin muhtıra imzalandı.

Bundan sonra siyasal sürecin etkili şekilde yönetilmesi, Karabağ’ın tamamen özgürleştirilmesinde belirleyici, başarının zafere evrilmesinde önemli bir rol oynayacaktır. Türkiye’nin bölgede gözlemci de olsa askeri güç bulundurması kritik bir kazançtır. Türkiye merkezde olduğu müddetçe süreç etkili yönetilecek, Azerbaycan aleyhine bir olumsuzluğun gelişmesine izin verilmeyecektir.

Azerbaycan’la Nahcıvan ‘ı birleştiren yeni bir koridor oluşturulacak.

Yapılan anlaşmaya göre özerklik olayının ortadan kalkması ve Nahçıvan ile Azerbaycan’ın bir koridorla birleşecek olması da çok önemli. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında yeni yollar inşa edilecek. Nahçıvan'dan Azerbaycan'a açılacak bu koridor sayesinde Türkiye ile Azerbaycan arasındaki kesintisiz kara bağlantısı sağlanmış olacak.

Nahçıvan ile Azerbaycan arasında oluşacak koridor ile Türkiye’nin, Türk dünyası ile bağlantısı tekrar kurulacak. Yollar kısaldıkça, koridorlar açıldıkça maliyetler azalacak, ticaret hareketlenecek, Azerbaycan ve Türkiye kazanacak.

Ayrıca Nahcıvan, Azerbaycan ve Gürcistan hinterland’ında Azerbaycan ile Türkiye’nin doğrudan bağlanabilmiş olması, Hazar’ın batısında oluşacak yeni jeopolitik iklimde Türkiye’nin Kafkasya’da etkisini artıracaktır.

Başarılar, zaferlere evrilsin “Dilde, Fikirde, İşte Türk Birliğine” vesile olsun…

Türkiye’nin Kafkasya’da etkisini arttırması Türk Birliğinin kurulmasının önünü açabilir. Kırım Tatar Türklerinden ünlü fikir insanı İsmail Gaspıralı’nın gösterdiği Dilde, fikirde işte, Türk birliği ülküsüne Türk milleti olarak ulaşabiliriz.

Gaspıralı İsmail Bey, Türklerin ve İslâm âleminin geri kalış sebeplerinin başında cehaletin geldiğine inanan büyük fikir adamlarımızdan biri idi. Rus işgaline uğrayan Türk ülkelerinde yaptığı eğitim reformu ile Türklerin İslâmdan ayrılmadan Avrupai manâda modern bir eğitim görerek başarılı olabileceklerini ispat etmişti.

İsmail Gaspıralı, iyi eğitim görerek muasır medeniyet seviyesine hızla ilerleyen Türklerin dil ve kültür alanında birleşmeleri zaruretine de inanıyordu. Aksi takdirde, dil ve kültür alanında birleşemeyen Türk topluluklarının bir millet hâline gelemeyeceğini ve arzu edilen başarıyı elde edemeyeceğini söylüyordu.

Türklerin mutlaka "Dilde, fikirde ve işte birlik" prensibiyle hareket etmesini isteyen Gaspıralı İsmail Bey, ancak o zaman siyasî ve ekonomik alanlarda istedikleri konuma gelebileceklerine inanıyordu.

Türkiye Türkçesi'nin örnek alınarak mutlaka dil birliğinin sağlanması gerektiğini belirten Gaspıralı, bunu yaparken diğer Türk lehçelerinin de unutulmamasını söylemiştir. Gaspıralı İsmail Bey, bu ideal ve düşüncelerini, Rus idaresinin katı kurallarına rağmen, önemli ölçüde gerçekleştirmişti.

Türk insanının çağdaşlaşmasında Atatürk'ten sonra en çok emeği geçen insanlardan biri İsmail Gaspıralıdır. İsmail Gaspıralı’nın “ Dilde, fikirde, işte Türk Birliği ülküsü Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Mustafa Kemal Atatürk’ünde ülküsü oldu. Atatürk, kurdurduğu dil ve tarih kurumlarıyla Türkiye haricinde yaşayan kardeşlerimizle müşterek tarihimizin ve dilimizin işlenip ortaya konmasını istemişti.

İsmail Gaspıralı'nın verdiği bu hizmetlerin unutulmaması gerekiyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra istiklâline kavuşan yeni Türk Cumhuriyetleri ve Türkiye arasındaki kültürel bağların öneminin yeni nesilleri aktarılması gerekiyor.

Topraklarını Ermeni işgalinden kurtaran Azerbaycan ordusunun bu başarısı umarım Türkiye Cumhuriyeti ve Azerbaycan devletinin siyasal süreci etkili yönetmesiyle zafere dönüşür. Karabağ tamamen özgürlüğüne kavuşur ve bağımsız Türk toprağı olur. Ünlü fikir insanımız İsmail Gaspıralı’nın “ Dilde, fikirde, işte “ Türk birliği ülküsünün tez zamanda gerçekleşmesi ve Türk Milletinin muasır medeniyet seviyesine hızla ilerlemesi temennisi ile kalın sağlıcakla…