Bu durumlarda ilk yardımın çok önemli olduğunu vurgulayan Altınbaş Üniversitesi İlk ve Acil Yardım Programı Başkanı Özlem Karagöl, özellikle uzuv kopmalarında, kopan uzvun temiz bir beze sarılıp poşete koyulması gerektiğini, ardından o poşetin de buzlu bir poşetin içine koyularak hastanın kaldırıldığı sağlık kuruluşuna götürülmesinin önemli olduğunu söyledi. Karagöl ayrıca bu tür durumlarda acil müdahale ile uzvun kurtarılabildiğini ve ilk saatlerin çok önemli olduğunu vurguladı.
"Kırık olan bölgeyi hareket ettirmeyin"
İlk olarak iç kanamalar ve kırıklara karşı yapılması gerekenler hakkında bilgi veren Karagöl, şunları söyledi: "Kurban kesimi sırasında, geçtiğimiz yıllara baktığımızda; kanamalar, uzuv kopmaları ve kırıklar ile karşılaşıyoruz. Bu üçü de bizim için çok önemli. Düzgün ve doğru bir şekilde ilk yardım yapmamız gerekiyor. Kanamalar, kesikler sonucu meydana geliyor. Bunlar dış kanamalar ancak bir de gözümüzle görmediğimiz ve çok tehlikeli olabilen iç kanamalar var. İç kanamalar kırıklar sonucunda meydana geliyor. Dış kanamalarda müdahale bizim için çok daha kolay. Dış kanamalarda kanayan bölgeye temiz bir bez koyuyoruz.
Bu bez kanlanmış olsa bile kesinlikle kaldırmıyoruz. Gerekliyse ikinci bir bezi üstüne koyuyoruz. Kanama hala durmuyorsa üstüne bir sargı bezi ya da bir bez ile sargı yaparak basıncı artırıyoruz. İkinci aşama olarak da bölgeyi, kalp seviyesinden yukarı kaldırıyoruz. Yüzde 60 oranında dış kanama duracaktır. Diğer bir tehlike ise kırıklar. Kırığın etrafındaki dokular, sinirler ve damarlarda hasar oluyor. Kırılan bölgeyi kesinlikle hareket ettirmemek gerekiyor. Eğer kırılan bölgeyi hareket ettirirsek damarları kesebilir, sinirlere zarar verebilir. Kırık, damarları keserse bir iç kanama meydana geliyor. İç kanama daha tehlikeli. Kırıkları kesinlikle hareket ettirmiyoruz, sabitliyoruz ve en yakın sağlık kuruluşuna vakamızı götürüyoruz."
Uzuv kopmalarında bunlara dikkat
Uzuv kopmaları hakkında da bilgi veren Özlem Karagöl sözlerine şöyle devam etti: "Uzuv kopmalarında ise kopan parça bizim için çok önemli. Kopan uzvun 2 saat içerisinde ya da en fazla 6 saat içerisinde sağlık kuruluşuna götürülmesi gerekiyor. Uzuv kopmasının olduğu bölgeye kanama kontrolü yaptıktan sonra temiz bir bez bastırıyoruz. İkinci bir bezi gerekliyse üstüne koyuyoruz. Eğer kanama durmuyorsa üstüne bir sargı uygulayarak kalp seviyesinden yukarı kaldırıyoruz. Kopan parçayı ise direk buza temas ettirmiyoruz. İçi boş ve temiz bir poşet içerisine kopan uzvu sarıyoruz. Poşetin ağzını bağlıyoruz ve başka bir poşetin içine de su ve buz koyarak uzvun olduğu poşeti, buzlu poşetin içine koyuyoruz. Buradaki en önemli noktalardan biri ise poşetin üzerine kişinin adını soyadını ve olayın olduğu tarih ile saati yazıyoruz."
"Atardamar kanamaları tehlikeli ve ölümcül olabilir"
Atardamar vakalarının fışkırır şekilde kan akışına ve kan kaybına neden olduğunu da belirten Karagöl, hayati tehlike yaratan durumları da şöyle anlattı: "Kanamalı vakalarda kesi yanlışlıkla atardamara denk geldiyse, bu hayati bir tehlike teşkil eder. İkinci tehlikeli durum ise kırık varsa ve o an hissetmediysek, kırığı hareket ettirdiğimiz takdirde kırığın etrafındaki dokular ve sinirler zarar görecektir. Kırılan kemik çok keskindir ve etrafında bulunan damarı keserse hızlı bir şekilde iç kanamaya neden olur. Bu durumda hayati tehlike söz konusu olur."
"Gerginlik ve renk değişimi olan yerde iç kanama olabilir"
İç kanamayı kişilerin anlamasının zor olduğunu belirten Karagöl, bazı belirtiler hakkında bilgi verdi: "Öncelikle darbe alan bölgede bir gerginlik, bir renk değişimi, şişkinlik varsa orada kapalı bir kırık vardır diyebiliriz. Önlem olarak da kesimde kullanılan aletleri ortada bırakmamak ve sakin hareketler ile işlemi gerçekleştirmek gerekiyor."
