Ne mutlu zor bir günün ardından içtenlikle söylenen "iyi geceler, tatlı rüyalar" dileği alanlara.  "Sana da!" yanıtı, ya da bir iyi geceler öpücüğü. karşılığını verip, yorganına sıkıca sarılarak derin  ve tatlı rüyaların kucağına kendini bırakanlara. Ne mutlu bir yaz gecesinin anısını, aşk mektubunda şöyle yazanlara. "Gecelerle hesabımızı hiç kapatamadık, hala borçluyuz sanırım. Hiç bitmeyecek sanırdık geceyi ve hep gecede kalmak isterdik. Aklımıza ipe sapa gelmez hikayeler gelirdi, ne çok gülerdik. Sen iki kişilik gülerdin zaten, gözlerin ve sen. Gülümseyince aranıza gamzen de katılırdı, ben üçünüze gülerdim."

Çevresindekilere iyi görünüp, kimseye sezdirmeden kötü işler yapan, dolap çeviren uygunsuz kişilere atalarımız . "Gece silahlı, gündüz külahlı" demişler. Bir ata sözümüz de  "Geceler gebedir, ne doğuracağı belli olmaz" denilir. Tekerlemeyi çocukluk günlerinden  hatırlarsınız: "iyi geceler yedi cüceler /öpsün sizi cimcimeler"  

Biraz da gecelere tasavvuf açısından bakalım: 

Aslında geceler, bakan kimseye göre değişiyor. Hani kiminin nefret ettiğinden kimileri hoşlanır ya, geceler için de böyledir: Kimileri için gündüzün aydınlığı sıcağı yeğdir; Necip Fazıl'a, ana kucağı gibidir geceler:
Ne sabahı göreyim, ne sabah görüneyim
Gündüzler sizin olsun verin karanlıkları
Islak bir yorgan gibi sımsıkı bürüneyim
Örtün üstüme örtün serin karanlıkları.

Maddî gözle bakanlar için karanlıktır geceler.  Ama, gönül gözüyle bakanlar için gündüzden de aydınlıktır. Gece, zamanın dilimi olarak gündüzün eşi ya da kara tenli kardeşi, güneşin kayıp çocuğudur. Tanrı'yı görenler için, Tanrı'nın ayıpları örten niteliğidir. 

Geceler, yârin zülüfleridir. Geceler, karamsar için katran karasıdır. Geceler, âşıkların kavuşma otağıdır. Geceler bir bestedir ki güftesi dertlinin ızdırabıdır. Geceler aşksa eğer, katığı sevenin gözyaşıdır. Geceler bir türküdür; Kerkük'ten yankılana yankılana gelir:

"Geceler Zar Geceler (Esmer Halların Gösterir)
Mene Zinhar Geceler (Koynun Kucağın Gösterir)
Ay Battı Ülker Doğdu (Esmer Yanağın Gösterir)
Gelmedi Yar Geceler (Koynun Kucağın Gösterir)

Bazı geceler bitmek bilmez. Bazı gecelerin bitmesini siz istemezsiniz. "İki baş bir yastıkta, / O göz uykuyu neyler?" diyerek türkülerimiz,  ne güzel anlatıyor bitmesini istemediğiniz geceleri. Bazı geceler dolunayda karanlık, bazıları bir yıldızla aydınlıktır: Sessizliği sevenler için, hüznüyle ve mutlu olanlar için, kimselere söyleyemedikleri gizlerini gecelerde saklayanlar için, kimsenin duyup göreceği korkusu olmadan ağlayanlar için. Bir açıdan geceye, gündüzün çirkinliklerini örten, Tanrı'nın lütfu da diyebilirsiniz. 

Gece olmadan yıldızlar görünmez. Her yıldız bir umut, bir sevgi taneciğidir. Güneşe çabucak kavuşup mutlu olmak umududur. Bazen yeniden doğuş, bazen özlem, bazen aşk, bazen gözyaşı. bazen korku, bazen kaçış, bazen saklanış, bazen kendinle yüzleşme, bazen ihanet, bazen kaçamak, bazen pişmanlık, bazen yıldızların altında olma arzusu, bazen uyuyan sevgilinin yüzüne düşen masumiyet, bazen hayal kırıklığı,  bazen yaşamın sonudur.  Bazen de dizeler hazinesidir esin perilerini üstünüze salar, kıyısından köşesinden şiirimtrak bir şeyler yazmaya başlarsınız:

"Sevda acısını çekenler bilir, 
Bilmeyeni arar bulur geceler. 
Özlem yüklü nice hayaller verir, 
Nakış nakış sitem dokur geceler. 

Bazen bir şarkıdır özünü saran, 
Bazen bir çiçektir sevgili kokan, 
Bazen bir hırsızdır neşeni çalan; 
Bazen sığınağın olur geceler. 

Karanlık hülyanı sanki nur saçar, 
Bir gözdür, baygınca süzülür bakar, 
Bir nefes olur da ruhuna dolar, 
Hayır duaları okur geceler."