Çok değil bundan kısa bir süre önce ajanslar Gıda Bakanlığı'na dayandırarak "Çinliler Nevşehir patatesi yiyecek" diyerek ihracat haberleri müjdeliyordu. Oysa patates ve soğan krizi hatırlarsanız bu ülkede 2013'ten bu yana baş gösteriyor. O tarihlerde patatesin ardından soğanın kilosu 5 liraya çıkmıştı. Mevcut hükümet o zaman da iktidardaydı ve çiftçinin depolarına vs. baskınlar yaparak patatesin aylar sonra 2.5-3 liraya inmesini sağlamıştı! Peki o tarihten bu yana ne değişti? Tabii ki hiçbir şey. Patates 3 ila 5 lira arasında 2019 yılına kadar geldi. Hatta fiyatı o kadar abarttı ki 7 liraya çıktı. Peki aslında karbonhidrat dışında çok da yararı olmayan bir besin olan patates neden pahalı. Biraz internet ve gazete haberlerini, sektör sitelerini kurcalayınca iddialar ve gerçekler ortaya çıkıyor. Örneğin; geçen yıl tonlarca patates "hastalık" nedeniyle imha edildi! Bu nedenle "neredeyse her tür toprakta yetişecek dünyanın en arsız bitkisi"nin yoksunluğunu çekti bu ülke. Tabii hemen ithalat konuşulmaya başlandı. Ardından muhalif sesler yükselmeye başladı, "Samandan sonra bir de patates ithalatı mı yok artık."
Para var, huzur var
Aralık 2018'de tüm bunlar konuşulurken Tarım Bakanı yine Bekir Pakdemirli'ydi. Tabii hazırcevap bakanımızın bu eleştirilere yanıtı basitti: "Para var ki ithalat yapıyoruz." Yani aslında bunun Türkçesi, "Ne gerek var ekip, biçmeye, marketten alır gibi yabancı ülkelerden alıyoruz" demek istedi... Sonra anlaşıldı ki Tarım Bakanlığı 25 ilde tam 141 bin 650 dekar tarım alanında patates ekimini yasaklamış. Gerekçe ise yine hastalık... Türkler'in ekmekten sonraki temel gıda maddesi patates krizi çıkınca tabii ki ithalat tekrar devreye girdi. Geçen yılın sonu bu yılın başında uzun süredir iç savaşla yanıp yıkılan ve devletin en tepesinden en alt kademesine kadar "Esed" diye hitap edilen Suriye'den patates ithal ettik. Evet yanlış okumadınız, iç savaştan yanmış yıkılmış olan bir ülke bir yandan da dünyevi işlerle uğraşıp, patates falan ekmiş, yabancı ülkelere satıyor.
Tanzimde patates-soğan yok
Ama bizde hastalık var bu nedenle topraklar uzun süredir "nadas"ta. Devletin enflasyonla topyekün mücadele kapsamında bir süre önce zincir marketlerle vs. mücadele etmek için manavcılığa soyunduğu şu günlerde yine bir patates krizi patlak verdi. Zincir mağazaları "dize getirmek" için yapılan tanzim satış eylemlerinin başlangıcından birkaç gün sonra satacak patates-soğan kalmayınca devlet 200 bin ton patatesin ithalatına izin verdi. Üstelik gümrüksüz. Elbette ardından "Patatesler nereden ve hangi ülkeden alınacak" tartışmaları başladı. Oysa cevabı hemen önümüzde duruyormuş. Bir süredir bu ülkenin Tarım Bakanlığı'nı yapan Bekir Pakdemirli'nin Ortadoğu danışmanı olduğu, Kanada merkezli dünyanın en büyük dondurulmuş patates üreticisi Mccain Food'dan... "Hedefin patates konusunda dışa bağımlı kalmamaktan" nereye geldiğini gördük. Bakan Pakdemirli, dün patatesin ekiminin yasaklanmadığına dair açıklama yaptı. Ama danışmanı olduğu Mccain Food'dan direk mi alınacağı ya da ithalatın ithalatının mı yapılacağına dair bir bilgi paylaşmadı. Bakalım önümüzdeki günlerde hangi ülkenin lezzetsiz patateslerini tüketeceğiz.
