Laodikya Antik Kenti
Yol arkadaşlarımla Pamukkale Travertenleri, Antik Havuz, Hierapolis Antik Kenti ve müzesinde dolaşırken, zamanın nasıl geçtiğini anlayamadık. Bir de baktık ki, Güneş karşı ufukta bize el sallamaya hazırlanıyor... Ören yerlerinin neredeyse kapanma saati gelmişti. Hierapolis’ten ayrılarak, hızlıca Laodikeia’ya doğru yola çıktık. Kapanıştan önce orada olup, bugün için görmeyi planladığımız bu iki antik kent gezimizi tamamlamalıydık. Çünkü, ertesi gün Salda Gölü ve Lavanta Köyü’nü gidecektik. Neyseki, kapanıştan önce yetiştik ama zaman çok azdı. Güvenlik görevlisi arkadaşlar misafirlerimin yurtdışından geldiğini öğrenince, bize tolerans gösterip zaman verdiler. Müze görevlilerinin rehberliğinde gezmeye başladık. Kazı çalışmalarının devam ettiği ve çalışmaların daha çok uzun yıllar süreceği tahmin edilen bu antik kent, Hierapolis Antik Kenti’nin karşısındaki tepede kurulmuştu. İkisinin arasında yer alan ova ise, bir zamanlar kocaman bir gölmüş ve Türkler bu göle deniz dedikleri için, burası Türklerin eline geçince adına “Denizli” demişler. Denizli adı nereden geliyor? Diye hep merak etmiştim. Merakımı en doğru yerde ve zamanda öğrendim. Ayrıca, Denizili’nin simgesi olan kızıl ibikli çil horoz heykelciği de bu ören yerinde bulunan antik tarihi eserlerin başında gelmektedir.
Daha sonra ise, bir etkinlikte tanıştığım Laodikeia Kazı Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, “17 yıldır kazı çalışmalarının devam ettiği Laodikya Antik Kenti’nde, asırlar önce kurulan antik kentin tamamının gün yüzüne çıkarılmasının asırlar boyunca ve 12 ay üzerinden geniş ekiple çalışmalar devam ederse, kazı ve restorasyon çalışmalarının yaklaşık 750 yıl süreceğini” söyledi. 8 kilometrelik alan üzerinde, M.Ö. 261-263 yılları arasında inşa edilen ve Anadolu’nun en köklü ve eski şehirlerinden olan Laodikeia’da kazı çalışmaları, 2003 yılında başlamıştır. Geçen 17 yıla rağmen, kazı alanının ancak %1,3’lük kısmı gün yüzüne çıkarılabilmiştir.
Bildiğimiz kadarıyla, bugüne kadar en uzun süreli kazılardan birisi İzmir Selçuk’ta bulunan Efes kazısıdır. Bu kazı 125 yıldan fazla sürmüştür. Buna rağmen %10’luk kısmı gün yüzüne çıkarılmıştır.
Bu uzun girizgahtan sonra, gün batımına denk geldiğim için mi, yoksa o hüzünlü yalnızlığından mı olduğunu bilemediğim ama, beni çok etkileyen Laodikeia Antik Kentini tanımaya başlayalım.
Laodikeia Antik Kenti, Denizli İli’nin 6 km. kuzeyinde yer almaktadır. Helenistik kent, M.Ö. 3. yy.’ın ortalarında Seleukos Kralı II. Antiokhos tarafından, karısı Laodike adına kurulmuştur. M.Ö. 130/129 yılında ise, bölge tamamen Roma’ya (önce Cumhuriyet, sonra İmparatorluk) bağlanmıştır. Hıristiyanlığın ilk 7 kilisesinden birine sahip olan kent, Erken Bizans Dönemi’nde metropollük seviyesinde, dini bir merkez haline gelmiştir. Laodikeia’da yapılan kazı çalışmaları, Erken Kalkolitik Dönem (Bakır Çağı), M.Ö. 5500’den, M.S. 7. yy.’a kadar kesintisiz yerleşimlerin varlığını ortaya koymuştur. Zamanımızdan 7 bin 500 yıl önce kurulmuş bir medeniyetten (Laodikya’dan) söz ediyoruz. Bu bağlamda Laodikeia, önemli arkeolojik kalıntılara sahiptir. Yaklaşık 5 kilometrekarelik alana yayılan Laodikeia’nın, önemli ve günümüze kadar gelebilen yapıları içinde; Anadolu’nun en büyük stadyumu (ölçüleri 285×70 m.), 2 tiyatrosu, 4 hamam kompleksi, 5 agorası, 5 nymphaeumu, 2 anıtsal giriş kapısı, Bouleuterionu, tapınakları, Peristylli evleri, Latrina, kiliseleri ve anıtsal caddeleri sayılabilir. Kentin dört tarafını ise, nekropol alanları çevirir.
Devamı yarın…
