Beklenen Çin aşısı Türkiye’ye giriş yaptı. Koronavirüs salgınına karşı Çin tarafından üretilen İnaktif aşıdan Türkiye 50 milyon doz sipariş vermişti. 11 Aralık Cuma (bugün) ülkemize giriş yapan aşının önümüzdeki haftadan itibaren vatandaşlara yapılmaya başlanacağı açıklandı. Çin aşısı, kademeli bir şekilde belirlenen öncelikli gruplara yapılacak.

Aşının önümüzdeki hafta yapılması planlanıyor ancak bu aşının vatandaşlara uygulanması için bazı şartların yerine gelmesi gerekiyor. Öncelikle uluslararası akredite Halk Sağlığı ve Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Laboratuvarları tarafından ithal edilen tüm aşılarda da uygulanan incelemelerin yapılması beklenilecek.

TİTCK Laboratuvarları tarafından yapılacak incelemelerde aşının güvenilirlik testlerinin olumlu çıkması ve Faz 3 çalışmalarının erken sonuçlarının açıklanması gerekiyor. Bunların ardından ortaya çıkacak veriler TİTCK tarafından değerlendirilecek ve Türkiye standartlarına uygun bulunduğu takdirde erken kullanım izni verilecek. Aşıların uygulanmasına bu aşamadan sonra geçilecek. Bu bağlamda; İnaktif Çin aşısının ülkemizde uygulamaya geçmesinin en iyi ihtimalle ay sonu olabileceğini söyleyebiliriz.

O yüzden aşı geldi hemen yarın aşıyı vuracağız kurtulacağız düşüncesine kapılmayalım. Peki diyelim tüm şartlar yerine geldi ve aşının vatandaşlara vurulması uygun görüldü. Aşının yan etkisi olacak mı, virüse karşı ne kadar etkili olacak bu konular günlerdir tartışılıyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Fatih Altaylı’ya verdiği röportajda İnaktif aşıda yani ülkemize gelen Çin aşısında kayda değer herhangi bir yan etki olmayacağını söyledi. Yan etki dediğiniz ateş ve halsizlik çok az olabilir, neredeyse yok gibi açıklamasını yaptı. Koca; Yan etkilerin mRNA aşılarında sert olduğunu belirterek, mRNA aşısı olan bazı deneklerimizde iki gün süren yüksek ateş olduğunu gördük. Sinovac inaktif aşı böyle bir şey yapmıyor dedi.

Türkiye 50 milyon doz Çin aşısı sipariş verdi şimdilik gündemimizde Çin aşısı var. İnaktif Çin aşısı ile ilgili birçok vatandaş gibi benimde kafamda bazı soru işaretleri mevcut. Ancak Sağlık Bakanının açıklamaları, televizyonda izlediğim diğer bilim insanlarının söylemleri beni biraz olsun rahatlattı diyebilirim. Bu inaktif aşının bilinen geleneksel yöntemle geliştirildiği ve diğer aşılara göre daha güvenli olduğu açıklanıyor.

Çin aşısı konusunda şuanda bir fikir birliği söz konusu. Tüm siyasiler, iktidarı, muhalefeti bu aşıyı yaptıracaklarını söylüyorlar. Öncelikle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan vatandaşlara güven vermek açısından bu aşıyı yaptırabileceğini söyledi. Muhalefetten de böyle açıklamalar duyduk.

CHP’nin Eczacı Genel Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Özgür Özel’de vatandaşların Çin aşısını gönül rahatlığıyla yaptırması gerektiğini belirterek, kendisinin de Çin aşını yaptıracağını söyledi. Topluma örnek olması bakımından, vatandaşların rahatlaması için bu açıklamaları olumlu buluyorum. Siyasiler kameralar karşısında bu söylemi eyleme dökünce vatandaşlarda Çin aşısına karşı bir rahatlama söz konusu olacaktır. 

Fatih Altaylı röportajında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya şu önemli soruyu yöneltiyor. Bazı sağlık personelleri aşıyı olmak istemezse ne yapacaksınız?

Altaylının sorusuna cevap veren Koca; Yapacak bir şey yok, Kimseye zorla aşı yapamayız ama tüm hocalarımız belki de canlı yayında bu aşıyı olacaklar. Koca, Fatih Altaylıya hitaben sizde canlı yayında olacağınızı söylemişsiniz olursanız çok seviniriz. Çünkü bu aşıların güvenli olduğunu herkes görüp bilmelidir. Sadece siyasetçileri değil asıl bilim insanlarını öne çıkarıp güvenliliğini ortaya koymamız gerekiyor ifadelerini kullandı.

Sağlık Bakanı doğru söylüyor, bilim insanlarımız bu aşının güvenli olduğunu söylüyor ancak vatandaşların özellikle ekranlarda çok görünen bilim insanlarını bu aşıyı yaptırırken görmesi teşvik edici olacaktır.

Aşılama TİTCK Laboratuvarları tarafından yapılacak incelemeler tamamlandıktan sonra. Faz 3 çalışmalarının sonuçlarının açıklanmasından sonra uygulamaya geçecek. Peki aşının uygulaması nasıl gerçekleşecek. Hangi vatandaşlara öncelik tanınacak. Bunlarda cevaplanması beklenilen merak edilen sorular?

İlk aşamada sağlık çalışanları, 65 yaş üstü ile yaşlı, engelli, koruma evlerinde kalanlar ile kalabalık yerlerde yaşayanlar aşılanacak. İkinci aşamada, toplum işleyişi için gerekli sektörlerde, kritik işlerde çalışanlar, 50 yaş ve üzeri en az 1 kronik hastalığı olanlara aşı yapılacak. Üçüncü aşama 50 yaş altı en az 1 kronik hastalığı olanları, genç yetişkinleri, ilk iki grupta yer almayan sektör ve meslek çalışanlarını kapsayacak. Dördüncü ve son aşamada ise ilk üç grubun dışında kalan tüm bireyler aşılanacak.

İnaktif Çin aşısı için merak edilenler bunlar. Birde insanların merak ettiği Biontech-Pfizer aşısının ne zaman Türkiye’ye geleceği ve uygulamaya başlayacağı konusu var. Bu aşının -70 derecede muhafaza edilmesi gerektiği söyleniyor. Türkiye’de -70 derecede muhafaza edilecek yeterli alan olmadığı söylendi. Bakan Koca bunu yalanladı yeteri kadar alanımız var vatandaşlarımız merak etmesin diyor.

İki Türk hekiminin geliştirdiği bu aşıya dünya genelinde ilgi ve güven daha fazla görünüyor. Bu aşının da biran önce ülkemize gelmesi ve alternatifli bir şekilde vatandaşlara uygulanması gerekiyor. Çin aşısının devlet tarafından ücretsiz yapılacağı diğer ülkelerden gelecek aşıların ücretli olacağı söyleniyor. Bu konuda da vatandaşların doğru bilgilendirilmesi gerekiyor.

Pfizer-Biontech aşısı ne zaman ülkemize gelecek ve istediğimizde eczanelerden tedarik edebilecek miyiz? Sipariş verdiğimizde ne kadar sürede aşıya ulaşabileceğiz? Her iki aşı konusunda güvenilir isimlerden açıklamalar geldikçe vatandaş rahatlayacaktır. Alternatifli ve güvenilir aşıların çoğalması tüm vatandaşlarımızın Covid-19 virüsüne karşı korunması anlamına gelecektir.

Biontech- Pfizer aşısı ülkemizde yapılan anketlerde en güvenilir aşı olarak destek görüyor. Birçok ankette vatandaşların %60’ı bu aşıyı yaptırmak istediklerini söylüyor. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), Pfizer ve BioNTech tarafından geliştirilen koronavirüs aşısına yönelik 53 sayfalık raporunu açıkladı. Aşının ilk dozun ardından yüzde 52 oranında etkili olduğu ve deneylere katılan 4'ü plasebo (boş aşı) grubundan olmak üzere 6 kişinin yaşamını yitirdiği belirtildi. Buna karşın FDA, aşının kullanımına onay verdi.

Aşının ilk dozundan sonra koruma oranının yüzde 52 olduğu bildirilirken, ikinci dozdan sonra bu oran yüzde 94'e yükseliyor. Ayrıca aşının 16 yaşından küçükler, gebe kadınlar ve bağışıklık problemi olan insanlar için güvenli olduğu sonucuna varmak adına eldeki verilerin yeterli olmadığı kaydedildi.

Aşıyla ilgili dikkat çeken bir veri de raporda yer aldı. Buna göre 4'ü plasebo yani boş aşı grubundan olmak üzere 6 kişi yaşamını yitirdi. Deneylere toplamda 38 bin kişi katılmıştı. Bu kişilerden birinin obezite ile damar sertliği yaşadığı ve ilk dozdan üç gün sonra hayatını kaybettiği belirtildi. Ancak FDA'dan yapılan açıklamada, bu ölümlerin koronavirüsün yol açtığı normal ölüm oranlarıyla tutarlı olduğu bildirildi.

Ayrıca FDA yayımladığı raporunda aşı için acil kullanım onayı verdi. İngiltere de geçtiğimiz günlerde aşının yaygın kullanımı için onay vermişti. Onayın ardından ilk aşı 90 yaşındaki Margaret Keenan'a yapılmıştı.

Sağlık Bakanlığı şimdilik Çin aşısı için anlaşma yaptı. Biontech-Pfizer, Moderna, Sputnik V Rus aşısı v.b yurt dışı menşeili aşıların da ülkemize geleceğini duyurdu. Sağlık Bakanı ucuz olduğu için değil güvenilir olduğu için bu aşıyı tercih ettiklerini söyledi. Eğer aşıyı beğenmezsek istediğimiz etkiyi alamazsak hiçbir ücret ödemeden geri iade edeceğiz dedi. Bu şekilde aşı anlaşması yapabilmiş tek ülkeyiz. Siparişimizi verirken bunu anlaşmaya koyduk diye açıklama yaptı.

Bu açıklama beni biraz tedirgin etti açıkçası. Tüm analizleri yapılacak, faz3 sonuçları beklenecek ondan sonra vatandaşlarda uygulanacak diye söylendi. Ancak Sağlık Bakanının bu açıklaması kafaları biraz karıştırdı. Çin aşısı vatandaşlarımızda uygulanacak eğer etkili değilse beğenmezsek geri iade edeceğiz. Ne yani Çin’den un, şeker mi ithal ediyoruz tadını beğenmezsek iade edeceğiz!

Birde Nisanda piyasaya çıkacağı söylenen yerli aşımız var. Bu konuda henüz çok net bir açıklama duymadık. Sadece Nisanda piyasaya çıkacağı açıklandı. İnşallah yerli aşımızın tüm aşamaları olumlu geçer ve vatandaşa yerli aşı yapılır. Bu millet tarihinde virüslere karşı yerli aşı üretti yine üretir, İnşallah Nisanda gönül rahatlığı ile yerli aşımızı vücudumuza enjekte eder bu virüsten kurtuluruz.