Koronavirüs nedeni ile tüm dünya endişeli. Bilim insanları "Aşı bulunmadan ve uygulama başlamadan virüs ile mücadelede tam başarı sağlamak mümkün değil" diyor.
Ancak, aşıda gecikmelerin olabileceği de bir gerçek olarak karşımızda duruyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nden (WHO) yapılan açıklamaya göre, Korona virüsü enfeksiyonuna karşı aşının 2021 yılı ortalarına kadar yaygın bir şekilde kullanılması beklenmiyor.
Aşı çalışmalarında son durum ne? Aşı bulunduğunda ne zaman uygulama başlayacak? Daha ne kadar beklenecek? Bu sorulara bugünkü yazımızda yanıt bulmaya çalışacağız.
WHO sözcüsü Margaret Harris yaptığı açıklamada olası aşıların etkililiği ve güvenliliğinin ön plana çıkması gerektiğine vurgu yaparak, şu ana kadar klinik deneylerden geçen aşıların hiçbirinin WHO uzmanlarının belirlediği en az yüzde 50 düzeyinde etkililik oranının ulaşamadığını aktardı.
Dünya çapında çeşitli ülkelerde bir dizi aşı geliştirme çalışması hızla devam ederken, Rusya iki aydan kısa bir süre içinde insanlar üzerinde denenen Sputnik-V adlı aşıya Ağustos ayında onay vermişti. Amerikalı sağlık yetkilileri ve Pfizer ecza firması da Ekim ayı sonlarında bir aşının dağıtıma hazır olabileceğini söyledi.
Öte yandan, birçok sağlık uzmanı olası bir Corona aşısının güvenli ve etkili olması için geliştirme aşamasında tüm evrelerden geçmesi gerektiğinin altını çiziyor. WHO sözcüsü Harris de Cenevre'de Birleşmiş Milletler'in bir toplantısında yaptığı konuşmada, geliştirilen bir aşının insanlar üzerinde denendiği sürecin aşamalarına değinerek, "Gelecek yılın ortasına kadar yaygın bir şekilde aşı yapılmasını beklemiyoruz" dedi.
Harris ayrıca farklı deneylerde elde edilen tüm verilerin paylaşılarak karşılaştırılması gerektiğinin de önemine dikkat çekti ve "Birçok kişi aşı oldu ve aşının işe yarayıp yaramadığını bilmiyoruz. Şu an aşının yeterli oranda etkili ve güvenli olup olmadığıyla ilgili net bir işaret yok" ifadelerini kullandı.
WHO ve GAVI aşı birliği, Korona aşısı hazır olduğunda her ülkede öncelikle sağlık çalışanları gibi risk grubunda olanların aşı olmasını ve aşının adil dağıtımını sağlayabilmek için COVAX adlı küresel bir aşı dağıtım programı yürütüyor.
COVAX çerçevesinde 2021 yılının sonuna kadar 2 milyar doz onaylı aşının dünya çapında dağıtılmış olması planlanıyor.
Amerika da dahil bazı ülkeler kendi aralarında özel anlaşmalar yaparak aşı üretildiğinde tedariği sağlamak için önceden adım atmaya başladı.
Harris, Cenevre'deki konuşmasında COVAX'e de değinerek, "Kapı açık, biz açığız. COVAX'ın amacı gezegendeki herkesin aşıya erişimini sağlamak" ifadelerini kullandı
Başta batılı ülkeler olmak üzere birçok yerden eleştiri alan, Rusya'da geliştirilen Sputnik-V aşısıyla ilgili olarak tıp dergisi Lancet'te yayınlan bir makalede aşının ilk deneme evrelerinde antikor üretimi sağladığının altı çizildi.
Lancet'teki makaleye göre, Haziran ve Temmuz aylarında 76 kişiye yapılan Sputnik-V aşısı tüm deney katılımcılarında Korona virüsüne karşı antikor üretimiyle sonuçlandı ve herhangi bir ciddi yan etki de gözlemlenmedi.
42 gün deney aşamasından geçen ve Rus yetkililerin geçen ay onay verdiği Sputnik-V aşısı dünyada ilk onay alan Corona aşısı oldu. Ancak Lancet'te bilimsel yorumlarını paylaşan uzmanlar, her ne kadar aşının antikor üretimi sağladağı gözlemlense de, Corona virüsü enfeksiyonunu önlemede güvenli ve etkili olup olmadığını görmek için "geniş çaplı, uzun dönemli ve karşılaştırmalı" bir araştırma gerektiğinin de altını çiziyor.
Avrupa Komisyonu, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) öncülüğünde yürütülen Corona virüsü aşısı programına 400 milyon Euro katkıda bulunacak.
WHO'nun liderliğindeki COVAX projesiyle, 2021 yılı sonu itibariyle çeşitli potansiyel aşı üreticilerinden 2 milyar doz aşı satın alınması hedefleniyor.
Korona virüsü aşılarını önceden satın alma çalışmaları içinde olan Avrupa Birliği (AB) yetkilileri, 27 üye ülkenin hükümetlerinin aşı konusunda birlikten ayrı hareket edemeyeceğini söylüyor.
AB Komisyonu'ndan yapılan açıklamada ayrıca AB üyelerinin "dünya çapında hem yoksul hem de varlıklı ülkelerdeki yurttaşlara aşı sağlanması ve bu sürecin hızlandırılması için COVAX kapsamında uzmanlık ve kaynak" paylaşımı da yapılacağı da kaydedildi.
